Την Καθαρά Δευτέρα το κατάστημά μας στο Χαλάνδρι θα είναι ανοικτό 10:00-18:00

Η "σκοτεινή πλευρά" της σχέσης ποιότητας-τιμής

Η "σκοτεινή πλευρά" της σχέσης ποιότητας-τιμής
Από τον Τ. Πικούνη

Φτάσαμε στο σπίτι των φίλων μας γύρω στις 9 το βράδυ. Μετά τα τυπικά, τους χαιρετισμούς, τα φιλιά και την παράδοση του ...εξοπλισμού μας -παλτά κλπ- μπήκαμε στο καθιστικό όπου οι προηγούμενοι είχαν ήδη λάβει τις θέσεις τους.

Τον είδα μετά από λίγο... με παρατηρούσε, όρθιος για να μας χαιρετήσει. Ψηλός, λεπτός, καλοντυμένος με ρούχα όμως που φώναζαν την ηλικία τους.

Άπλωσε το χέρι του, χαιρετηθήκαμε. "Είμαι ο ...." μου είπε, "ελπίζω να με θυμάστε. Είμαι - ή μάλλον ήμουν- πελάτης σας".

Τον γνώριζα από παλιά, καλός πελάτης του House of Wine, αλλά εδώ και κάποιον καιρό είχε πάψει να αγοράζει. Καθίσαμε, δεχτήκαμε τον καφέ που μας πρόσφερε η οικοδέσποινα. "Πράγματι, σας χάσαμε τον τελευταίο καιρό" του είπα. "Ναι" απάντησε, "αλλά μην ανησυχείτε, δεν άλλαξα προμηθευτή, δεν είναι δικό σας το πρόβλημα.". Δίστασε για λίγο: "Δικό μου είναι... δεν έχω δουλειά εδώ και έξη μήνες, και η αγορά κρασιού δεν είναι δυστυχώς πιά στις προτεραιότητες μου." Σταμάτησε για λίγο, αναποφάσιστος αν έπρεπε να συνεχίσει. "Ούτε η γυναίκα μου δουλεύει, δύο παιδιά, σχολεία, φόροι, έξοδα... καταλαβαίνετε, τρώμε από τα κάποια έτοιμα". Κούνησα το κεφάλι μου... τι να πω; Είναι από τις περιπτώσεις που δεν ξέρεις πως να εκφράσεις τη συμπόνια σου στην κατάσταση του άλλου.

Κατάλαβε την αμηχανία μου, και βιάστηκε να συνεχίσει, με ένα κάπως βεβιασμένα χαρούμενο τόνο. "Λοιπόν, χαίρομαι που σας συναντώ, γιατί ξέρω ότι και εσείς αγαπάτε το κρασί όπως εγώ... Θέλω να σας παρακαλέσω να μου αφιερώσετε λίγα λεπτά για να συζητήσω μαζί σας ένα πρόβλημα που σήμερα νομίζω ότι απασχολεί πολλούς από τους φίλους του κρασιού που βρίσκονται στη θέση μου". "Ασφαλώς" του απάντησα, "είμαι στη διάθεσή σας".

Χαμογέλασε... "Διαβάζω συχνά τα όσα γράφετε.. σας παρακολουθώ, και τις περισσότερες φορές συμφωνώ μαζί σας". "Ευχαριστώ" του απάντησα. "Ναι..." συνέχισε "αλλά σε κάποιο θέμα φοβάμαι ότι έχετε λάθος." "Παρακαλώ" του είπα... Χαμογέλασα. "Σας ακούω, μου αρέσει να συζητώ τα λάθη μου". ¨Ήπιε μια γουλιά από τον καφέ του, δίστασε λίγο, και μετά συνέχισε: "Ξέρετε, κε Πικούνη, τα κρασιά μας, τα Ελληνικά κρασιά, είναι υπερτιμημένα. Ξέρω... υπάρχουν πια κρασιά σε χαμηλές τιμές, αλλά και πάλι είναι υπερτιμημένα."

Έχω ακούσει αυτό το "τροπάριο" πάρα πολλές φορές, θα ήταν μια από τα ίδια.... Προσπάθησα να μη δείξω τη δυσφορία μου και απλά τον ρώτησα "Με ποιό κριτήριο είναι υπερτιμημένα; Οι τιμές των ελληνικών κρασιών έχουν πέσει σημαντικά τα 2 τουλάχιστον τελευταία χρόνια". Με κοίταξε στα μάτια, χαμογέλασε και μου είπε "Μα με αυτό που εσείς επικαλείστε συχνά. Με τη σχέση ποιότητας-τιμής".

Η αλήθεια είναι ότι ξαφνιάστηκα... Το κατάλαβε, και βιάστηκε να συνεχίσει: "Ποιά είναι η τιμή της ποιότητας, κε Πικούνη; Πως καθορίζεται; Είναι ανεξάρτητη της οικονομικής κατάστασης της χώρας; Πόσο έχει τη δυνατότητα να πληρώσει πιά την ποιότητα ο μέσος έλληνας; Γράφετε συχνά ότι ένα κρασί των 30 ή 40 Ευρώ έχει εξαιρετική σχέση ποιότητας-τιμής. Με τι το συγκρίνετε, αλήθεια; Με κρασιά του εξωτερικού που έχουν ίσως την ίδια ποιότητα, αλλά πολύ μεγαλύτερη τιμή;"

Περίμενε να του απαντήσω... "Ίσως και με αυτά", του είπα. Και για να τον προκαλέσω, συνέχισα: "Υπάρχουν τελευταία αρκετές γευσιγνωσίες που συγκρίνουν ελληνικά με ξένα κρασιά"... Γέλασε. "Ξέρω... Ο Ροδανός απέναντι στον Πηνειό, ή τελευταία κάποια άλλη παρόμοια γευσιγνωσία -από τους ίδιους πάλι- που ξεσήκωσε κύματα ενθουσιασμού... πάλι. Θα σας πω λοιπόν ότι κάνουν λάθος! Η σχέση ποιότητας-τιμής είναι πολύ καλύτερη για ένα Αμερικάνικο κρασί που κάνει 100$ και έχει την ίδια ποιότητα με το δικό μας που κάνει μόνο 30 Ευρώ... Πολύ απλά γιατί ο Αμερικανός έχει την δυνατότητα στα 100$ να το αγοράσει ενώ εμείς στα 30 Ευρώ όχι! Η δική μας "ποιότητα" τιμάται πολύ ακριβότερα από αυτή του Αμερικανού. Δεν είναι η τιμή που πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψη αλλά και η σχέση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών κάθε χώρας. Για να το πω απλούστερα, η ποιότητα του ελληνικού κρασιού καταλήγει να είναι πολύ χαμηλότερη αν δεχτούμε την ισχύουσα "αριθμητική" σχέση των τιμών σε κάθε χώρα. Ή, το αμερικάνικο κρασί των 100$, ίδιας ποιότητας έστω με το Ελληνικό των 30 Ευρώ, είναι πολύ φθηνότερο!".

Το κοίταξα κάποια δευτερόλεπτα... Ήξερα βέβαια ότι είχε δίκιο. "Σαν σοφιστεία μου ακούγεται" του είπα. "Καθόλου!" βιάστηκε να μου απαντήσει. "Απλά ξεχνάμε έναν πολλαπλασιαστή: Τη σχέση αγοραστικής δύναμης μεταξύ των δύο πολιτών. Την θεωρούμε αυθαίρετα σαν 1, ίδια δηλαδή και στις δύο χώρες, ενώ δεν είναι ποτέ."

"Εν τούτοις", του επεσήμανα, "στις όλο και αυξανόμενες εξαγωγές μας, το ελληνικό κρασί του παραδείγματός μας θα γίνει ανάρπαστο από τον Αμερικανό καταναλωτή, γιατί εκεί είναι πράγματι τριπλάσια η σχέση ποιότητας-τιμής από το αμερικάνικο των 100$". "Έχετε δίκιο" μου απάντησε. "Αλλά σκεφτείτε λίγο... που οδηγεί αυτό;" Δεν περίμενε να του απαντήσω... "Οδηγεί στην αδυναμία του Έλληνα να αγοράσει ελληνικά κρασιά, λόγω τιμης και τώρα επί πλέον λόγω έλλειψης, αφού τα περισσότερα οδηγούνται στις εξαγωγές. Ήδη κάποια κρασιά σε μερικούς μήνες δεν θα υπάρχουν στην Ελληνική αγορά! Κάποια -το ξέρετε καλύτερα από εμένα ασφαλώς- δεν εμφανίστηκαν εφέτος καθόλου, πήγαν ή θα πάνε κατ' ευθείαν στο εξωτερικό". Γέλασε, και συνέχισε. "Ο καημένος ο μέσος Έλληνας... δεν μπορούσε ποτέ να αγοράσει το καλό ελληνικό κρασί... Πριν, την εποχή του lifestyle ήταν απρόσιτο, λόγω τιμής. Σήμερα έγινε απρόσιτο πάλι, ακριβώς επειδή ...μειώθηκε η τιμή του με την ταυτόχρονη -αλλά πολλαπλάσια- μείωση της αγοραστικής δύναμης του Έλληνα... και έγινε εξαγώγιμο προϊόν, και -σχετικά- πιο "ακριβό" από πριν στην εσωτερική αγορά."

Με κοίταξε σοβαρά για λιγα δευτερόλεπτα. "Σας παρακολουθώ να γράφετε υπέρ του εμφιαλωμένου κρασιού και κατά του χύμα. Λυπάμαι που θα σας πω ότι κάνετε λάθος... έπρεπε μάλλον να αγωνίζεστε για την βελτίωση του χύμα, γιατί προς τα εκεί οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια η Ελληνική αγορά... όλοι σε λίγα χρόνια θα πίνουμε χύμα. Εξ' άλλου γνωρίζετε ότι ήδη κάποιες κάβες πολύ γνωστές και "σοβαρές", συντηρούνται από το χύμα και τον ασκό. Όπως οι κάτοικοι των υποανάπτυκτων χωρών, έτσι και εμείς δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να καταναλώνουμε τα προϊόντα που παράγουμε"...

Δεν του απάντησα. Δεν είχα τη διάθεση να συνεχίσω τη συζήτηση. Γιατί αλήθεια είναι ότι όσο η ποιότητα ανεβαίνει, τόσο οι εξαγωγές θα αυξάνουν. Όσο η εσωτερική αγορά μαραζώνει, τόσο οι προσπάθειες εξαγωγών θα αυξάνουν, και τόσο τα καλά, ποιοτικά κρασιά θα χάνονται από την ελληνική αγορά. Και μαζί με την εξαγωγική επιτυχία, σιγά μεν αλλά σταθερά, θα αυξάνονται και οι τιμές. Και όσο το βιοτικό μας επίπεδο πέφτει, τόσο το κρασί, το εμφιαλωμένο κρασί θα γίνεται απρόσιτο. Και ο φαύλος κύκλος θα συνεχίζεται...

Αλλά... προτιμούσα εκείνη την ώρα, σαν γνήσιος Έλληνας, να παραμερίσω τις πιθανές αλήθειες... Εξ' άλλου ποιος ανακάλυψε τον ...από μηχανής θεό, που έρχεται ξαφνικά και δίνει λύσεις στα άλυτα προβλήματα; Εμείς οι Έλληνες, βέβαια! Μπορεί ο Διόνυσος να εμφανιστεί κάποια στιγμή και να δώσει λύσεις... Ξέρω, δεν εξελίσσεται η ζωή μας σε αρχαίο θέατρο, αλλά οι από μηχανής θεοί δεν μας έχουν λείψει... ούτε και το θέατρο στη ζωή μας.

Κατάλαβε τη δυσφορία μου... Άφησε το φλιτζάνι του καφέ και σηκώθηκε... "Ελάτε" μου είπε, "πάμε να πιούμε αυτό το θαυμάσιο Chardοnnay που μας περιμένει"... και μετά από παύση και χαμόγελο, συνέχισε: "όσο ακόμα υπάρχει και μπορούμε να το απολαύσουμε"...

Μοιραστείτε το άρθρο: