"Μεγάλα" Ελληνικά κρασιά: Βάζοντας τα ερωτήματα που γεννούν απαντήσεις...

"Μεγάλα" Ελληνικα κρασιά": Βάζοντας ττα ερωτήματα που γεννούν απαντήσεις...
Από τον Τ. Πικούνη

Ένα πολύ καλό άρθρο του αγαπητού μου και σημαντικού κριτικού οίνου Σίμου Γεωργόπουλου, στο FNL -στη θέση μάλιστα του Editorial-, ήρθε μέσα στο κατακαλόκαιρο να ταράξει (κάπως) τα λιμνάζοντα νερά της ελληνικής οινικής σκέψης και προβληματισμού. Ο τίτλος του προϊδεάζει για το περιεχόμενο: "Η Ελλάδα και η απόσταση από το μεγάλο* κρασί "... πόσοι το διάβασαν μέσα στον καύσωνα των 45 βαθμών και στη θερινή γενική αποχαύνωση δεν ξέρω, αλλά στους φίλους του House of Wine και στους σκεπτόμενους φίλους του κρασιού συνιστώ να το διαβάσουν οπωσδήποτε εδώ.

O Σίμος Γεωργόπουλος, αφού πρώτα εξηγεί στο άρθρο του όλες τις προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρώνει ένα κρασί για να χαρακτηριστεί "μεγάλο", γράφει στο τέλος: "...προσωπικά αμφιβάλω αν οποιοδήποτε Ελληνικό κρασί μπορεί να συναγωνιστεί γευστικά ένα Chateau Cos d’ Estournel, ένα Sassicaia ή ένα Castillo Ygay Grand Reserva Especial".... Μου θυμίζει το ανέκδοτο όπου μπροστά στο θυμωμένο Μεγάλο Βεζίρη ο στρατηγός του εξηγεί λεπτομερέστατα τους 99 λόγους που το Μεγάλο Κανόνι απέτυχε να γκρεμίσει τα τείχη της πόλης που πολιορκούσαν... ο εκατοστός λόγος ήταν ότι... δεν είχαν μπαρούτι!

Είμαι αρχιτέκτονας, δούλεψα 15 χρόνια σαν αρχιτέκτονας και ήμουν πολύ κάλος στη δουλειά μου, με πολλά βραβεία σε διαγωνισμούς και σημαντικά έργα... αλλά μεταπήδησα στην Πληροφορική, και σχετικά τελευταία επαγγελματικά στο κρασί. Κάποιοι συνάδελφοί μου αρχιτέκτονες ξεκίνησαν σαν και εμένα, σπούδασαν εδώ ή/και στο εξωτερικό, πολλοί έκαναν λαμπρές μεταπτυχιακές σπουδές, αλλά οι περισσότεροι που επέστρεψαν, κατέληξαν να χτίζουν αυτές τις ασήμαντες στην πλειοψηφία τους αθηναϊκές ή επαρχιακές "πολυκατοικίες" για μια ολόκληρη ζωή, αποκομμένοι από την ενημέρωση, τις εξελίξεις στην τέχνη/επιστήμη τους... και κάποιοι άλλοι, ελάχιστοι, προχώρησαν και έγιναν "σημαντικοί" στη χώρα μας, αλλά σχεδόν κανένας πραγματικά σημαντικός στο διεθνές αρχιτεκτονικό στερέωμα.

Έχοντας τις μνήμες της νιότης μου σαν αρχιτέκτονας και βιώνοντας τη σημερινή μου καθημερινότητα στο κρασί, βρίσκω σημαντικές ομοιότητες μεταξύ αρχιτεκτονικής και οινοποιίας: Και οι δύο είναι τέχνες (ναι, πιστεύω ότι ο οινοποιός είναι artist-καλλιτέχνης και όχι artisan-τεχνίτης) και ταυτόχρονα επιστήμες, και των δύο τα δημιουργήματα στηρίζονται τόσο στο ταλέντο όσο και στην επιστημονική γνώση του δημιουργού, και οι δύο προϋποθέτουν -τις περισσότερες φορές- την ταυτόχρονη επιχειρηματική δραστηριότητα από τους προβεβλημένους του κάθε κλάδου. Αλλά βλέπω και στο κρασί αυτά που είδα στην αρχιτεκτονική: βλέπω οινοποιούς που σπούδασαν εδώ η στο εξωτερικό, κάποιοι π.χ στο Μπορντώ ή στο διάσημο Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια, ήρθαν στην Ελλάδα και έγιναν "πετυχημένοι" οινοποιοί, "χτίζοντας" και αυτοί τις δικές τους "εμπορικές πολυκατοικίες" και μερικοί, -ελάχιστοι και αυτοί-, έγιναν πραγματικά σημαντικοί, αλλά -όπως και οι αντίστοιχοι αρχιτέκτονες- μόνο στη χώρα τους. Χωρίς σχεδόν κανένας να φτιάξει "Ελληνικό κρασί (που να) μπορεί να συναγωνιστεί γευστικά ένα Chateau Cos d’ Estournel, ένα Sassicaia ή ένα Castillo Ygay Grand Reserva Especial" όπως σωστά έγραψε ο Σίμος Γεωργόπουλος. Λείπει δηλαδή η αναγκαία προυπόθεση -αλλα ασφαλώς όχι και ικανή από μόνη της- για τον χαρακτηρισμό ενός κρασιού σαν "μεγάλο"...

Λείπει λοιπόν το "μπαρούτι"... Το γιατί δεν έχουμε "μπαρούτι" - στην περίπτωση του κρασιού, που μας ενδιαφέρει εδώ- χρήζει διερεύνησης, αφού έχουμε ακριβώς τα ίδια "υλικά" με τους "ξένους" για να το φτιάξουμε... από διεθνείς ποικιλίες μέχρι τις κατάλληλες-σε κάποιες περιοχές- κλιματικές συνθήκες, αλλά και τους "σπουδαγμένους" οινοποιούς, όπως και τις κρατικές χρηματοδοτήσεις και επιδοτήσεις.

Τι λείπει λοιπόν; Γιατί αραγε υπάρχει το "μπαρούτι" - άφθονο μάλιστα- στις "καθαρές" τέχνες -σε αυτές δηλαδή που δεν συνδέονται τόσο πολύ με την τεχνολογία ή την επιχειρηματικότητα -και έχει δώσει στην μουσική μια Κάλλας, ένα Σκαλκώτα, ένα Ξενάκη, ένα Θεοδωράκη, ή ακόμα ένα Παπαθανασίου, μια Μούσχουρη, στην ποίηση Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, στην σκηνοθεσία Γαβρά, Αγγελόπουλο και τώρα Λάνθιμο, αλλά και τόσους εικαστικούς με διεθνή εμβέλεια;

Λείπει το μεγάλο -έστω ποιοτικά μόνο- κρασί γιατί λείπουν από τη χώρα μας οι μεγάλοι οινοποιοί;... οι μεγάλοι δημιουργοί, τα μεγάλα ταλέντα; Δεν το πιστεύω... όπως και στις "καθαρές" τέχνες τα μεγάλα ταλέντα υπάρχουν, κάποια μάλιστα έχουμε δει κάποια στην αρχή της καριέρας τους και μετά... τα χάσαμε. Τα κατάπιε η αδυσώπητη ελληνική καθημερινότητα; Παρακολουθεί ο Έλληνας οινοποιός και ενημερώνεται για τις εξελίξεις μιας τέχνης που -όπως και η αρχιτεκτονική- είναι και σε μεγάλο βαθμό επιστήμη; Τι διαβάζει, που πηγαίνει, πως κρατάει επαφή με τις σημαντικές εξελίξεις... και ενδιαφέρεται για αυτές, αγωνιά για να φτιάξει το σπουδαίο κρασί; Διαβάζει, μαθαίνει; Έχει ξεφύγει από τη μέγγενη της οινικής "θεολογίας" και των οινικών "αξιωμάτων", αυτών των αναπόδεικτων "αληθειών"; Η μήπως στοχεύει μόνο στην πώληση της "εμπορικής πολυκατοικίας"; Που και αυτή- μην το ξεχνάμε- ήταν σημαντική πρόοδος από τα χαμόσπιτα που προϋπήρχαν.

Μήπως φταίει το ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον, με τις τόσο εχθρικές προς αυτό «νυν και αεί» κυβερνήσεις; Μήπως το κυνήγι των καθημερινών προβλημάτων και του άγχους της επιβίωσης, της εξασφάλισης του "επιούσιου", εμποδίζει τον Έλληνα οινοποιό να προχωρήσει απερίσπαστος σε έρευνα, να διαβάσει, να κάνει όσα μπορεί και κάνει ο συνάδελφός του Γάλλος, Ιταλός, Αμερικανός; Από την άλλη, το αντεπιχείρημα υπάρχει και είναι καταγεγραμμένο στο εξαιρετικό βιβλίο του George M. Taber "The Judgement of Paris", όπου περιγράφεται η τυφλή γευστική δοκιμή που διοργάνωσε ο νεαρός τότε Βρετανός έμπορος οίνων και καβίστας (και τώρα καθιερωμένος οινοκριτικός) Steven Spurrier στο Παρίσι στις 24 Μαΐου 1976 στην οποία συμμετείχαν Αμερικανικά και Γαλλικά κρασιά, και της οποίας το αποτέλεσμα συγκλόνισε τον κόσμο, αφού τα Αμερικανικά κρασιά κατατρόπωσαν τα Γαλλικά! Ποιο το αντεπιχείρημα; Το γεγονός ότι οι Αμερικανοί οινοποιοί που δημιούργησαν τα μεγάλα κρασιά, θρύλοι όπως ο αμερικανοκροάτης Mike Grgich, ο οινοποιός του Chateau Montelena ή ο αμερικανοπολωνός Warren Winiarski, ο οινοποιός του Stag's Leap Wine Cellars (οινοποιοί των κρασιών που πρωτεύσαν στο περίφημο Judgement of Paris) ξεκίνησαν πάμπτωχοι, κυριολεκτικά με άδειες τσέπες και με κάποιους από τους πραγματικούς οινολόγους-δημιουργούς να δουλεύουν με μεροκάματο το φαγητό τους... αλλά με το εκπληκτικό, το ασίγαστο πάθος της δημιουργίας μέσα τους, με το μόνιμο όνειρο να φτιάξουν το "μεγάλο" κρασί... διαβάστε το βιβλίο του Taber*, περιγράφει την άνοδο της Αμερικανικής οινοποιίας, και διαβάζεται απνευστί σαν περιπέτεια!

Δεν έχω απαντήσεις... ούτε καν τις "επικίνδυνες" διαπιστώσεις δεν έκανα εγώ αυτή τη φορά! Η μάλλον έκανα κάποιες, αλλά "συγκρατήθηκα" και δεν τις έβγαλα στη φόρα, όταν διαπίστωσα με κατάπληξη πρόσφατα την ομοιότητα σημαντικού Έλληνα οινοποιού με τον... Κολόμβο, που όπως και αυτός, όταν ξεκίνησε το δικό του ταξίδι δεν ήξερε που πήγαινε και όταν έφτασε δεν ήξερε που είναι. Απλά, αυτή τη φορά κάνω ερωτήσεις, βασισμένος στις διαπιστώσεις του Σίμου και στα "γιατί" που προκύπτουν από αυτές. Όποιος έχει τις απαντήσεις, ας σηκώσει το χέρι... Αλλά μάλλον δεν θα πάρω απάντηση. Όπως δεν πήρα όταν ρώτησα γιατί, ενώ το 1996 η Ελλάδα ξεπερνούσε τη Χιλή σε εξαγωγές κρασιού, σήμερα η Χιλή είναι η τρίτη εξαγωγική χώρα κρασιού στον κόσμο, ενώ εμείς ακόμα αγωνιζόμαστε να βάλουμε τα Ελληνικά  κρασιάστα διάφορα "σημεία" του εξωτερικού, και τρώμε "πόρτα";

Ακούω κάποιους να λένε "έλα άσε μας τώρα, καλοκαιριάτικα μεσ´ τον καύσωνα". Όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο τείνω να συμφωνήσω  και εγώ με αυτή την... διαχρονική Ελληνικότατη άποψη: Να ξαπλώσω στον καναπέ και να ανοίξω τον ανεμιστήρα... Από την άλλη, υπάρχουν οι λίγοι Γεωργόπουλοι που -όπως είπαμε και πιο πάνω- ταράζουν τα λιμνάζοντα νερά κάποιες φορές, και τα "κουνούπια" που βγαίνουν απ´ αυτά, απ' τους βάλτους που κρύβονται, τσιμπάνε. Τα έχω νοιώσει και εγώ πολλές φορές, και κάποιες ο (πολύ νεότερος μου) Σίμος.


Σην υγειά σας!


Τάσος Πικούνης



* Μεγάλο κρασί: Προσοχή στη μετάφραση!
"Βig" wine: Ripe, rich, with lots of fruit and alcohol (ώριμο, πλούσιο, με πολύ φρούτο και αλκοόλ
Grand Vin ή Great Wine:
Ενας εντυπωσιακός μεν, αλλά απροσδιόριστος όρος, που συνήθως απονέμεται στα ερυθρά Μπορντώ, για να τα διακρίνει από την 'δεύτερη" εμφιάλωση του κτήματος. Ο όρος "Μεγάλο κρασί" όπως αποδίδεται στο άρθρο, είναι ελληνική "εφεύρεση"


**The Judgement of Paris

ISBN-13: 978-0743247511
ISBN-10: 0743247515
https://www.amazon.com/Judgment-Paris-George-M-Taber/dp/0743297326/ref=sr_1_1?ie=UTF8&qid=1500020212&sr=8-1&keywords=The+Judgment+of+Paris+Taber
!

Μοιραστείτε το άρθρο: