Jura

Από τον Κ. Κοντογιώργη


Αυτή την εβδομάδα συνεχίζω πάλι με whisky, το οποίο μάλιστα θα είναι και πάλι νησιώτικο. Και όταν λέμε νησί, δεν εννοούμε πάλι το Islay, εκεί πήγαμε την περασμένη εβδομάδα εξερευνώντας το Caol Ila, τώρα θα αφιερώσουμε χρόνο σε ένα από τα αγαπημένα αυτής της στήλης. Σήμερα μιλάμε για το

Jura Distillery

Και γράφω Jura Distillery, για να μην το μπερδέψω με το νησί Jura, για το οποίο βέβαια θα μιλήσουμε επίσης, μάλιστα ξεκινάω με αυτό. Το Isle of Jura λοιπόν, βρίσκεται στη δυτική Σκωτία και ανήκει στο σύμπλεγμα των Εβρίδων νήσων, όπως και το Islay.

Η απόσταση μεταξύ των δυο νησιών είναι μόλις πέντε λεπτά, με το ferry boat από το Port Askaig στο Feolin. Από εκεί υπάρχει ένας και μοναδικός δρόμος που οδηγεί στο Craighouse που είναι η πρωτεύουσα του νησιού και βρίσκεται στη σκιά των Paps of Jura των οποίων η ψηλότερη κορυφή έχει ύψος 762 μέτρα. Στο ίδιο χωριό βρίσκεται και το αποστακτήριο. Το νησί έχει πληθυσμό περίπου 200 και κάτι κατοίκους, ενώ τα ελάφια που βρίσκονται σε αυτό ξεπερνούν τα 5000 και είναι ένα από τα πιο ήσυχα μέρη της Σκωτίας. Ένα μέρος με τόση ησυχία έψαχνε και ο George Orwell, γιαυτό στο Barnhill του Jura έγραψε την νουβέλα του 1984. Το νησί είναι γνωστό, εκτός από το αποστακτήριο και για τις δυο κορυφές που μοιάζουν με γυναικεία στήθη, εξ ου και το όνομα Jura Paps, δηλαδή Jura Breasts.

Για το όνομα, υπάρχουν διάφορες εκδοχές, ως προς το από που προήλθε η ονομασία, με επικρατέστερες τις δυο παρακάτω. Η πρώτη προέρχεται από τη νορβηγική γλώσσα και σημαίνει Νησί των Ελαφιών, είναι άλλωστε και η πιο διαδεδομένη. Η δεύτερη έχει να κάνει με τους αδελφούς Din και Rah, οι οποίοι ήρθαν από τη Δανία, ήταν vikings δηλαδή, που εκδιώχθηκαν από τη χώρα τους αφού διέπραξαν μια σειρά από αιματηρές ληστείες. Λοιπόν, αρκετά είπαμε για το νησί,τώρα θα πούμε

Λίγα λόγια για την ιστορία του αποστακτηρίου, όπως πάντα

Πολυτάραχη η ιστορία του Jura, με πολλές διακυμάνσεις και πολλές αλλαγές ιδιοκτησίας. Αναφορές για παράνομη απόσταξη στο νησί υπάρχουν από τις αρχές του δέκατου έκτου αιώνα, συγκεκριμένα από το 1502, όμως ούτε λόγος να θεωρηθεί αυτή η χρονολογία, σαν χρονολογία έναρξης του αποστακτηρίου. Το 1810 όμως η οικογένεια των Campell που ήταν ευγενείς και ιδιοκτήτες όλης της γης στο νησί, εγκαινιάζει τη λειτουργία του αποστακτηρίου στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, όπου και μέχρι το 1831 λειτουργεί παράνομα. Την ίδια χρονιά παίρνει επίσημη άδεια λειτουργίας, ενώ επίσης την ίδια χρονιά ανακαινίζεται, από τους Campell και τον συνιδιοκτήτη William Abercrombie. Το 1876 η εταιρία James Ferguson and Sons από τη Γκλασκώβη αναλαμβάνει το αποστακτήριο και ξεκινάει εκ νέου μεγάλη ανακαίνιση, η οποία κόστισε εκείνη την εποχή 25,000 λίρες, δίνοντας στο Jura μια θεωρητική προοπτική παραγωγής 180,000 γαλονιών το χρόνο. Και λέμε θεωρητική, διότι όταν το 1887 ο Alfred Barnard επισκέφθηκε το αποστακτήριο, το περιέγραψε σαν ένα από τα ομορφότερα αποστακτήρια της Σκωτίας, το οποίο παράγει περίπου 60,000 γαλόνια whisky το χρόνο. Το 1918 η παραγωγή σταματάει, μετά από πολύχρονες διαμάχες των Ferguson με τον λόρδο Campell, ιδιοκτήτη όπως προείπαμε της γης στην οποία βρίσκεται το αποστακτήριο και το 1920 ο λόρδος γκρεμίζει την κορυφή του αποστακτηρίου, προκειμένου να γλυτώσει φόρους. Το 1938 ο τελευταίος της οικογενείας των Campell εγκαταλείπει το νησί, επιβεβαιώνοντας την προφητεία τυφλής γριάς, οτι θα φύγει σε ένα άσπρο άλογο και με όλη του την περιουσία σε ένα μπαούλο. Την δεκαετία του 1960 το Jura ξαναχτίζεται και το 1963 επαναλειτουργεί υπό την διεύθυνση της εταιρίας Scotish and Newcastle Breweries, επίσης ιδιοκτήτες και στο γνωστό blend της εποχής, Mackinlay Blend.

Λίγα ακόμη λόγια

Από τις 26 Απριλίου του 1963, τη μέρα επαναλειτουργίας δηλαδή και μετά, το Jura έχει όλους κι όλους μόλις 3 διευθυντές και Master Distillers, τον Alan Rutherford, τον Willie Tait και τον Mike Heads, κάτι που συνέβαλε στην επιτυχία που σημείωσε το αποστακτήριο, όλα αυτά τα χρόνια. Το 1976 οι αποστακτήρες έγιναν 4 από 2 που ήταν πριν, είναι από τους πιο ψηλούς στη Σκωτία και μοιάζουν περισσότερο με τους άμβυκες της ενδοχώρας, παρά με αυτούς του γειτονικού Islay. To αποστακτήριο χρησιμοποιεί ελαφρώς καπνισμένη βύνη, η οποία προέρχεται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από τα maltings του γειτονικού Port Ellen, ενώ η παλαίωση γίνεται κυρίως σε πρώην βαρέλια bourbon, όμως δεν λείπουν και οι εκδόσεις σε sherry casks.Το απαραίτητο νερό αντλείται από την Bhaile Mhargaidh Spring, που σημαίνει, άγνωστο γιατί, Λίμνη της Αγοράς, στα Γαέλικα, ενώ μετρήσεις έχουν δείξει οτι το συγκεκριμένο νερό είναι από τα καθαρότερα και πιο ποιοτικά όλης της χώρας.

Κατά τα άλλα, όπως είναι αναμενόμενο για ένα τόσο ιστορικό αποστακτήριο, είναι πολλές οι ετικέτες που κυκλοφορούν, που καλύπτουν όλες τις απαιτήσεις γεύσεων, από αυτούς που προτιμούν τα γλυκόπιοτα whisky, με το Jura 10 years old Origins, μέχρι αυτούς που προτιμούν τα καπνιστά, με το Jura Superstition και το Jura Prophecy. Φυσικά δεν λείπουν και οι πανάκριβες εκδόσεις, όπως το Jura 30 ετών και πολλές παράξενες επετειακές εκδόσεις.

Συμπερασματικά, μιλάμε για ένα ακόμη malt ποιότητας, που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσει κάθε φίλος του καλού whisky. Tελειώνοντας, θα ήθελα για ακόμη μια φορά να ευχαριστήσω την καλή φίλη και συνεργάτιδα Μαριάννα Μπόικου, αφού το σπάνιο βιβλίο Goodness Nose του Richard Paterson που μου δώρισε, στάθηκε πολύτιμη βοήθεια για τη συγγραφή ενός ακόμη άρθρου, με αρκετές από τις πληροφορίες που διαβάσατε, να προέρχονται από αυτό.

Στην υγειά σας

Στην υγειά σας


Ο Κυριάκος Κοντογιωργης ασχολείται από το 1992 με τα κρασιά και τα αποστάγματα, είναι ιδιοκτήτης εταιρείας που ασχολείται με την εμπορία των συγκεκριμένων προϊόντων, καθώς επίσης είναι και γνωστός συλλέκτης whisky και cognac. Είναι μόνιμος συνεργάτης του Whisky Magazine τα τελευταία χρόνια, και έχει επίσης μόνιμη συνεργασία με όλους τους μεγάλους οίκους δημοπρασιών whisky, όπως Christies, McTears, Bonhams. Η ενασχόληση του για 22 και πλέον χρόνια σε αυτό τον χώρο, του έχει δώσει βαθιά και εμπεριστατωμένη γνώση στο whisky, τόσο σε επίπεδο τεχνικών στοιχείων, όσο και σε επίπεδο ιστορικών λεπτομερειών.

Share: