Stitzel Weller

Από τον Κ. Κοντογιώργη


Τον τελευταίο καιρό αισθάνομαι λίγο περίεργα. Στα τρία whisky που δοκιμάζω, τα δυο είναι bourbon. Και βέβαια, είπα και στο παρελθόν, ότι όσοι νομίζουν ότι δεν πίνω bourbon, κάνουν λάθος. Δεν είπα ποτέ πως δεν πίνω, είπα πως όταν πίνω, θέλω να είναι υψηλής ποιότητας, όπως για παράδειγμα, Wild Turkey 8 ετών, ή Elijah Craig 12 ετών. Όμως είναι άλλο αυτό και άλλο είναι να το έχω ρίξει τόσο πολύ στο bourbon, που να αποτελεί πλειοψηφία και τα σκωτσέζικα να αποτελούν μειοψηφία, προς το παρόν φαντάζομαι. Με το ρυθμό που πάω σε λίγο θα αρχίσω να πίνω και γιαπωνέζικα. Μάλλον θα πρέπει να πάω στο γιατρό.

Τέλος πάντων, η πάσα για το σημερινό άρθρο είναι διπλή. Πρώτον, η φωτογραφία που μου έστειλε ο καλός μου φίλος Γιώργος από τη Νέα Υόρκη, όπου κρατάει ένα μπουκάλι Pappy Van Winkle 23 ετών κι εγώ ζηλεύω πολύ. Δεύτερον, η τρομερή ανακάλυψη που έκανα στη Θεσσαλονίκη, όπου και βρήκα πολύ υλικό από κάβα που έκλεισε το καλοκαίρι του 1992. Ανάμεσα στα απίθανα αρχαία cognac και whisky που βρήκα, ήταν και μια δωδεκάδα πολύ παλιά Rebel Yell. Και τα δυο αυτά μπουκάλια έχουν ένα κοινό.

Stitzel Weller

Kαι τώρα θα μου πείτε, τι είναι αυτό. Αυτό το όνομα είναι ένας μύθος για τους απανταχού θιασώτες και γνώστες του αμερικάνικου και όχι μόνο whiskey. Αλλά ας πάρω τα πράγματα από την αρχή, λέγοντας ότι ποτέ δεν υπήρξε bourbon με το όνομα Stitzel Weller, αυτό είναι όνομα αποστακτηρίου, το οποίο βρίσκεται στο Louisville του Kentucky και είναι πλέον ανενεργό από το 1992. Η ιστορία ξεκινάει το 1893, όταν ο Julian Pappy Van Winkle σε ηλικία 18 ετών εργάζεται για την εταιρία W.L.Weller σαν πωλητής, κυρίως σε whiskey. Το 1908 αγοράζει μαζί με τον φίλο του Alex Farsnley την εταιρία στην οποία εργαζόταν και δυο χρόνια μετά αγοράζει το αποστακτήριο Stitzel. Το συγκεκριμένο αποστακτήριο έκανε την διανομή των ποτών του μέσω της εταιρίας W.L.Weller, προυπήρχε στο Louisville από το 1872 και ήταν από τα ελάχιστα που παρήγαγαν ποτά για φαρμακευτικούς λόγους, κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης, με την άδεια βέβαια της κυβέρνησης. Η εταιρία μεταλλάσσεται σε Stitzel Weller και το 1935 ανοίγει και το ομώνυμο αποστακτήριο, το οποίο παράγει μέχρι το 1972 πέντε μάρκες οι οποίες είναι οι εξής: W.L.Weller ή Weller Antique, Old Fitzerald, Cabin Still, Rebel Yell και Old Rip Van Winkle. Το 1972 όμως έχουμε αλλαγές. Όλα τα brands πωλούνται και η ονομασία αλλάζει σε Old Fitzerald, το οποίο με τη σειρά του είναι όνομα αποστακτηρίου που λειτουργούσε επίσης στο Louisville από το 1849, ενώ η οικογένεια Van Winkle δεν ασχολείται καθόλου με το αποστακτήριο την συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Πολύ σημαντικό που λησμόνησα να αναφέρω μέχρι τώρα, είναι ότι ο Pappy Van Winkle ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε σιτάρι στο μείγμα, χωρίς μάλιστα ποτέ ο ίδιος να είναι ποτοποιός, για να δημιουργήσει ένα πιο γλυκό απόσταγμα, παράγοντας που είναι πολύ σημαντικός για τη φήμη του αποστακτηρίου μέχρι σήμερα.

To 1992 το αποστακτήριο κλείνει και η παραγωγή μεταφέρεται στο ολοκαίνουργιο για την εποχή εκείνη, Bernheim. Μετά το κλείσιμο ξεκινάει μεγάλο μπέρδεμα ως προς τις πινακίδες, τις μάρκες δηλαδή και που παράγεται η κάθε μια. Οσοι έχουν κάποιο ή κάποια από τα προαναφερθέντα bourbons,που φτιάχτηκε πριν από το 1972 έχουν σίγουρα απόσταξη Stitzel Weller. Όσοι έχουν κάτι αντίστοιχο από το 2015 και μετά, είναι πάλι σίγουροι, αλλά για το αντίθετο. Όμως, όσοι κρατάνε κάτι από τα προηγούμενα που εμφιαλώθηκε στο ενδιάμεσο, δεν είναι σίγουροι για τίποτα, μπορεί να κρατάνε Stitzel Weller, μπορεί και όχι. Πιο αναλυτικά και με παραδείγματα. Αν έχεις ένα Pappy Van Winkle 23 ετών, από τη φουρνιά του 2014, τότε έχεις μάλλον Stitzel Weller διότι αποστάχθηκε το 1991, πριν κλείσει το αποστακτήριο. Δηλαδή εμφιαλώθηκε σαν Buffalo Trace brand, αφού από το 1999 και μετά, το Buffalo Trace, που πιο πριν δεν ήταν Buffalo Trace, αλλά λεγόταν Ancient Age, πήρε τα δικαιώματα του brand Van Winkle, που όμως από το 1992 μέχρι το 1999 ανήκαν στο Bernheim, που με τη σειρά του πωλήθηκε το 1999 στο Heaven Hill.

Άρα κάποιος μπορεί να βρεί Van Winkle από τρία διαφορετικά αποστακτήρια, ενώ στην πραγματικότητα το μπέρδεμα είναι τέτοιο, που κανείς δεν ξέρει, τι έχει μπει μέσα σε ποιο μπουκάλι. Της κακομοίρας δηλαδή. Από την άλλη, αν έχεις ένα φρέσκο Rebel Yell, έκανες μια τρύπα στο νερό. Αν όμως έχεις παλιότερο, η κατάσταση αλλάζει και υπάρχουν δυο εκδοχές. Ή έχεις το πανάρχαιο 6 ετών, το οποίο είναι 100 τοις εκατό Stitzel Weller, ή έχεις απλώς παλιό, το οποίο με τη σειρά του χωρίζεται σε δυο κατηγορίες. Αυτά που φτιάχτηκαν στο Bernheim Distillery από το 1996 και μετά και αυτά που φτιάχτηκαν από το 1992 μέχρι το 1996. Το Heaven Hill πήρε τα δικαιώματα των brands Rebel Yell και Van Winkle από το 1992 και μετά, τα οποία φτιάχτηκαν στο Bernheim της Diageo, ενώ από το 1999 και μετά το brand Van Winkle πάει στο Buffalo Trace όπως είπαμε πριν, μαζί με το William Weller. Το 1999 το Bernheim πωλείται στο Heaven Hill, μετά τη φωτιά στο τελευταίο, διαβάστε το σχετικό άρθρο. Ωστόσο, τα Rebel Yell που εμφιαλώθηκαν από το 1992 μέχρι το 1996 έχουν μια ιδιαιτερότητα. Αφού μιλάμε για ποτό 4 ετών παλαίωσης και η παραγωγή μεταφέρθηκε στο Bernheim το 1992, τότε μέσα στο μπουκάλι υπάρχει και απόσταγμα που φτιάχτηκε στο Stitzel Weller, λιγότερο ή περισσότερο, ανάλογα τη φουρνιά, το οποίο Stitzel Weller τότε λεγόταν Old Fitzerald. Όμως, αυτά που εμφιαλώθηκαν την πρώτη χρονιά στο Bernheim, δηλαδή το 1992, είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου Stitzel Weller, ή Old Fitzerald, ή τέλος πάντων πείτε το όπως θέλετε, όπως και να έχει πάντως, η ποιότητα είναι στα άκρα. Και τώρα που το σκέφτομαι, αφού η κάβα του ηλικιωμένου κυρίου που ανέφερα στην αρχή, έκλεισε το καλοκαίρι του 1992, τότε τα Rebel Yell που αγόρασα είναι από τα πολύ πρώτα στο Bernheim, άρα έχουν μέσα το διάσημο Stitzel Weller juice. Έτσι εξηγούνται τα διακοσοπενηντάρια που πιάνουν στις δημοπρασίες. Καθόλου άσχημα, αφού εγώ τα αγόρασα 15 ευρώ.

Και μιας και σήμερα είπαμε πολύ μπερδεμένα πράγματα, ευκαιρία να αποσαφηνίσω και κάτι. Τα Wild Turkey 8 ετών και Rare Breed που φιλοξενούνται στον κατάλογο του HOW, είναι πολύ ιδιαίτερα. Διότι, το μεν οκτάρι είναι πλέον εκτός παραγωγής, το δε Rare Breed είναι θεωρητικώς εντός, πρακτικώς όμως είναι επίσης εκτός, αφού αυτό με το 54.1 τοις εκατό αλκοόλ είναι παραγωγής 2003. Άρα και τα δυο δεν φτιάχτηκαν από τον Eddie Russel, τωρινό Master Distiller, αλλά από τον Jimmy Russel, πατέρα του προηγούμενου και εμβληματική φιγούρα για το αποστακτήριο, διαβάστε όσοι θέλετε το σχετικό με το Wild Turkey άρθρο.

Γιορτάζω την απίθανη αγορά μου ανοίγοντας ένα Rare Breed.

Στην υγειά σας.


Ο Κυριάκος Κοντογιωργης ασχολείται από το 1992 με τα κρασιά και τα αποστάγματα, είναι ιδιοκτήτης εταιρείας που ασχολείται με την εμπορία των συγκεκριμένων προϊόντων, καθώς επίσης είναι και γνωστός συλλέκτης whisky και cognac. Εχει μόνιμη συνεργασία με όλους τους μεγάλους οίκους δημοπρασιών whisky, όπως Christies, McTears, Bonhams. Η ενασχόληση του για 22 και πλέον χρόνια σε αυτό τον χώρο, του έχει δώσει βαθιά και εμπεριστατωμένη γνώση στο whisky, τόσο σε επίπεδο τεχνικών στοιχείων, όσο και σε επίπεδο ιστορικών λεπτομερειών.

Share: