Pétrus, το χτίσιμο ενός οινικού μύθου

Pétrus, ή η δομή των οινικών μύθων
Από τον Τ. Πικούνη

"Ε... δεν είναι και Pétrus"... μια φράση που ακούμε πολλές φορές από φίλους του κρασιού διαφόρων ...βαθμίδων γνώσης, όταν θέλουν να πουν ότι κάποιο κρασί που δοκίμασαν δεν είναι και τέλειο!

Οι περισσότεροι φίλοι του κρασιού γνωρίζουν ή έχουν ακούσει για το Pétrus.

Για τους υπόλοιπους να πούμε ότι είναι ένα από τα σπανιότερα και πιο ακριβά κρασιά κόσμο, σχεδόν άγνωστο πριν 50 χρόνια. Tο πραγματικό του δυναμικό άρχισε να ξεδιπλώνεται πλήρως μόνο όταν η οικογένεια Moueix αγόρασε τη μισή ιδιοκτησία το 1962. Το Pétrus είναι τώρα υπό τη διεύθυνση του Christian Moueix και με οινολόγο τον Jean Claude Berrouet.

Ο αμπελώνας του -μόλις 11.4 εκτάρια- βρίσκεται σε ένα οροπέδιο στο υψηλότερο σημείο του Pomerol και στο ανατολικό τμήμα του. Το επιφανειακό έδαφος και το υπέδαφος στο Pétrus είναι σχεδόν καθ' ολοκληρία από πηλό ( στα γειτονικά κτήματα το έδαφος είναι ένα μείγμα από χαλίκια και άμμο ή πηλό και άμμο) και το Merlot είναι η βασική ποικιλία που ευδοκιμεί σε αυτό το έδαφος. Ο Αμπελώνας του Pétrus είναι φυτεμένος με 95 % Merlot.

Τα αμπέλια είναι ασυνήθιστα παλιά, με μέσο όρο ηλικίας τα 40 χρόνια, και ξαναφυτεύονται μόνο αφού φτάσουν τα 70 χρόνια. Τα σταφύλια συλλέγονται με το χέρι μόνο το απόγευμα, όταν η πρωινή δροσιά έχει εξατμιστεί, έτσι ώστε να μην διακινδυνεύσουν την παραμικρή υποβάθμιση της ποιότητάς τους. Τα σταφύλια οινοποιούνται σε τσιμεντένιες δεξαμενές και το κρασί ωριμάζει 100 % σε καινούργια δρύινα βαρέλια για 22-28 μήνες, και στη συνέχεια εμφιαλώνεται αφιλτράριστο .

Το Pétrus είναι ένα εξαιρετικά πλούσιο κρασί, δυνατό και πυκνό, συχνά με χαρακτηριστικά σοκολάτας, τρούφας, ασιατικών μπαχαρικών και αρώματα υπερώριμων μαύρων φρούτων. Πίνεται συνήθως μετά από περίπου μια δεκαετία παραμονής στη φιάλη, αλλά τα κρασιά από τις πολύ μεγαλες "χρονιές" θα συνεχίσουν να βελτιώνονται για πάρα πολλά ακόμη χρόνια.

Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το Pétrus: Στην κοινή αντίληψη αποτελεί το μέτρο σύγκρισης για τα μεγάλα κρασιά του κόσμου, είναι μάλλον απλησίαστο σε τιμή για τους πολλούς, ουσιαστικά ο προσδιορισμός της κορυφαίας ποιότητας αλλά και τιμής για τους περισσότερους...

Είναι όμως πραγματικά έτσι; Είναι το Pétrus το καλύτερο κρασί που υπάρχει, ή το ακριβότερο, είναι η αδιαμφισβήτητη κορυφή; Έχει ο "μύθος" γύρω από αυτό σχέση με την πραγματικότητα, ή αποτελεί ένα ακόμα οινικό "μύθο", ένα παραμύθι;

Απαντούμε κατηγορηματικά "όχι" και στις δύο προηγούμενες ερωτήσεις, παρά το γεγονός ότι είναι αντικρουόμενες. Όπως ο Ωνάσης δεν υπήρξε ποτέ ο πλουσιώτερος εφοπλιστής, αλλά ασφαλώς ο πιο διάσημος και λαμπερός, έτσι συμβαίνει και με το Pétrus.

Υπάρχουν κρασιά πολύ ακριβότερα από αυτό σε μέση τιμή, αλλά και ποιοτικά ανώτερα. To Pétrus κατατάσσεται μόλις 14ο -με βάση τη μέση τιμή των διαθέσιμων για αγορά εσοδειών- στον κατάλογο των 50 ακριβότερων κρασιών του κόσμου του Wine Searcher, αλλά πρώτο όσον αφορά στην ακριβότερη εσοδεία, με την απίστευτη τιμή των 68.560$! Εξ' άλλου δεν μπορούμε να κρίνουμε γενικά ένα κρασί σαν "το καλύτερο του κόσμου" δεδομένου ότι κάθε μεγάλο κρασί κρίνεται με βάση τις διάφορες εσοδείες του, και η κάθε μία μπορεί να διαφέρει σημαντικά τόσο σε ποιότητα, όσο και σε τιμή. Οι δε περισσότεροι από τους διεθνείς οινογνώστες έχουν αποφανθεί ότι αν μας επιτραπεί να ξεχωρίσουμε κάποιο κρασί σαν "το καλύτερο που έγινε ποτέ", αυτό δεν είναι κάποιο Pétrus, αλλά μάλλον το Chateau Cheval Blanc του 1947...

Τι είναι λοιπόν αυτό που έχει εκτινάξει τη φήμη του Pétrus στα ύψη; Ποιές είναι οι "ιδιότητες" του Pétrus που το έχουν κάνει "μέτρο σύγκρισης" και κρασί αναφοράς;

Ας ξεκινήσουμε με το τι ΔΕΝ έχει το Pétrus σε σχέση με τον ανταγωνισμό του:

ΔΕΝ υπάρχει Chateau Pétrus... μέχρι πριν περίπου 10 χρόνια υπήρχε ένα απλό αγροτόσπιτο, που όμως και αυτό γκρεμίστηκε. Η αναφορά του Pétrus σε chateau είναι εφάμιλλη σε ακρίβεια με αυτή των ...ελληνικών chateau.

ΔΕΝ προέρχεται από το Medoc την περιοχή όπου παράγονται τα περισσότερα κορυφαία Γαλλικά κρασιά, αλλά από το Pomerol, μια περιοχή που στο παρελθόν εθεωρείτo "δεύτερη" από τους σνομπ οινογνώστες του Μπορντώ.

ΔΕΝ κατατάσσεται επίσημα σαν Grand Cru Classé, δεδομένου ότι το Pomerol δεν συμμετέχει στην κλασσική κατάταξη των κρασιών του Μπορντώ.

ΔΕΝ υπάρχει δεύτερο κρασί, δεύτερη ετικέτα Pétrus. Ότι δεν κρίνεται κατάλληλο να οινοποιηθεί κάτω από την μοναδική ετικέτα Pétrus, πωλείται σαν no-name κρασί στην αγορά.

ΔΕΝ οινοποιείται κάθε εσοδεία, αν κριθεί ότι δεν ανταποκρίνεται στην απαιτούμενη ποιότητα. Ναι, το ίδιο συμβαίνει και σε άλλα μεγάλα κρασιά, αλλά τα οινοποιεία που τα παράγουν έχουν συνήθως και μια σειρά άλλων ετικετών ώστε να εξασφαλίσουν τα έσοδά τους.

Πέρα όμως από τα ...ΔΕΝ, υπάρχουν και άλλα δεδομένα που συμβάλλουν στη φήμη του Pétrus. Και πρώτα απ' όλα, η πολύ μικρή παραγωγή του, μόλις 25-30.000 φιάλες το χρόνο, που αν συνδυαστεί με το γεγονός ότι μερικές χρονιές δεν υπάρχει Pétrus, κάνει το κρασί εξαιρετικά δυσεύρετο και επομένως περιζήτητο, σε βαθμό που οι "μεγάλες" χρονιές του να πωλούνται σήμερα μόνο σε δημοπρασίες!

Η περίεργη σύνθεση του εδάφους όπου φύεται το Merlot, η ποικιλία από την οποία γίνεται αποκλειστικά το Pétrus από το 2011 και μετά (μερικές από τις προηγούμενες χρονιές περιείχαν πολύ μικρό ποσοστό από Cabernet Franc) δημιουργέι επίσης εντύπωση: τα περίπου 11,5 εκτάρια των αμπελώνων του φύονται σε ένα έδαφος σχεδόν αποκλειστικά από πηλό, που το καλοκαίρι γίνεται σκληρό σαν πέτρα. Από εκεί και το όνομα Pétrus, δηλαδή "πετρώδες" στα ελληνικά μας.

Το Pétrus δεν ανήκει στα παλιά, παραδοσιακά κτήματα του Μπορντώ. Μόλις τη δεκαετία του 60 άρχισε να αποκτά τη φήμη του.

Η διεθνής φήμη του Pétrus χτίστηκε αρχικά στη Νέα Υόρκη, στο εστιατόριο Le Pavillon από τον ιδιοκτήτη του Henri Soulé, και με την -άθελή του μάλλον- βοήθεια ενός "δικού" μας, του Αριστοτέλη Ωνάση: Όταν ο Soulé άρχισε να σερβίρει το Pétrus, ο Ωνάσης διατηρούσε μόνιμο "γωνιακό" τραπέζι στο εστιατόριο. Μετά από αυτό, το Pétrus έγινε κυριολεκτικά status symbol, «το όνομα που 'πετιέται' από ανθρώπους που θέλουν να υποδηλώσουν όχι μόνο ότι ξέρουν από κρασί, αλλά ότι είναι στο κρασί» όπως μας λέει ο Alexis Lichine, διάσημος Ρώσος οινοκριτικός και συγγραφέας οίνου.

Στη συνέχεια, ήταν οι Kennedy που απογείωσαν τη φήμη του Pétrus, αφού στα δείπνα τους στο Λευκό Οίκο (ακόμα και στα ιδιωτικά) το προτιμώμενο κρασί από τους Γαλλόφιλους Κennedy ήταν το Pétrus. Βλέπετε, τότε τα οικονομικά των προέδρων ήταν μάλλον ανεξέλεγκτα, ή οι Kennedy με την αμύθητη περιουσία τους μπορεί να πλήρωναν το Pétrus οι ίδιοι... Ότι και να συνέβη, η ώθηση που δόθηκε στο Pétrus ήταν τεράστια, αφού όλοι ήθελαν να πίνουν το κρασί που απολάμβανε η κομψή και χαριτωμένη πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, η Jackie Kennedy.

Οι Kennedy είναι αυτοί που έδωσαν την πρώτη ώθηση στο Pétrus, αλλά η σχέση Pétrus-Robert Parker ήταν αυτή που το καθιέρωσε. Εδώ ταιριάζει το ερώτημα αν η κότα γέννησε το αυγό ή το αυγό την κότα: Αν δηλαδή ο Robert Parker, ο κορυφαίος οινοκριτικός έκτισε τη φήμη του Pomerol και του Pétrus ή το αντίστροφο. Μάλλον συνέβησαν και τα δύο... Ασφαλώς τα κρασιά του Pomerol ήσαν θαυμάσια και πριν τον Parker, αλλά ήταν οι συνεχείς αναφορές του και οι βαθμολογίες του που ώθησαν το Pomerol και το Pétrus -αρχίζοντας με την εσοδεία του '82- στην κορυφή του οινικού στερεώματος.

Σήμερα το Pétrus συμμετέχει σχεδόν σε κάθε οινική υπερβολή: Υπήρξε το κρασί που συνόδευσε το ακριβότερο γεύμα στον κόσμο, όπου 6 τραπεζίτες της Barclays Capital γιόρτασαν μια επιχειρηματική συμφωνία με ένα γεύμα 44.007 Λιρών Αγγλίας, που τα περισσότερα δαπανήθηκαν σε 3 φιάλες Pétrus, του 1945 αξίας 11.600 GBP, του 1946 αξίας 9.400 GBP και του 1947 αξίας 12.300 GBP. Είναι το κρασί που περιλαμβάνεται στην τιμή των 5.000$ του ακριβότερου burger του κόσμου, του FleurBurger που θα το βρείτε στο εστιατόριο Fleur του Las Vegas, και που συνοδεύεται από μία φιάλη Pétrus του 1995 αξίας 2.500$... Είναι το κρασί που γίνεται τατουάζ στο σώμα των θαυμαστών του, το κρασί των διασημοτήτων, των πιο φανταχτερών party του κόσμου, των υπερπολυτελών Γιώτ, των Ρώσων ολιγαρχών, αλλά και το κρασί του Ηρακλή Πουαρώ στο "Θάνατος στο Νείλο", καθώς και του ...ανθρωποφάγου Hannibal Lecter!

Το ερώτημα το βλέπω να έρχεται: Μα έστω και αν κάποιος έχει αυτά τα χρήματα, η διαφορά της απόλαυσης τα δικαιολογεί;

Η απόλαυση μόνο του Pétrus, αν του αφαιρούσαμε την ετικέτα, μάλλον όχι. Αλλά υπάρχει και η άλλη "απόλαυση", που δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε.

Είναι ίδια με την απόλαυση του να οδηγείς μια Lamborghini Veneno, να τρως ένα γεύμα 600$ στο Kitcho, στο μαγευτικό Kyoto, να κρατάς μια τσάντα Louis Vuitton αξίας 35.000$, να περπατάς έχοντας στα πόδια σου τα δημιουργήματα του Stuart Weitzman ή να ακούς μουσική από ένα Goldmund’s Reference II πικαπ των 300.000$... για κάποιους όλα αυτά δεν λένε απολύτως τίποτα.

Για κάποιους άλλους είναι το όνειρο της ζωής τους...


Τάσος Πικούνης - House of Wine

Μοιραστείτε το άρθρο: