Grain Whisky

Από τον Κ. Κοντογιώργη


Έχω ξεχάσει πόσο καιρό έχουμε να τα πούμε από κοντά, σε κάποια από τις εκδηλώσεις που πίνουμε και μιλάμε για whisky. Αν θυμάμαι καλά ήταν η βραδιά με τα port finish. Τέλος πάντων, αλλού θέλω να καταλήξω. Όσοι από εσάς μας έχετε τιμήσει με την παρουσία σας σε κάποια από αυτές τις εκδηλώσεις, θα θυμάστε οτι κάνουμε κάποια εισαγωγή που έχει να κάνει με τους τύπους, τα είδη αν θέλετε, του whisky. Επομένως θυμάστε οτι ένας από αυτούς τους τύπους, είναι και το

Grain

Όταν μιλάμε για malt whisky, μιλάμε για απόσταξη συγκεκριμένου καρπού, μετά από διαδικασία φυσικά, κι ο καρπός αυτός είναι το κριθάρι. Στην περίπτωση του grain whisky ο καρπός αλλάζει, και ποικίλλει από καλαμπόκι, σιτάρι, σίκαλη, βρώμη και τα λοιπά. Πάμε να δούμε λίγο πιο αναλυτικά αυτά τα συστατικά, και τους λόγους για τους οποίους χρησιμοποιούνται.

Μέχρι τη δεκαετία του 1980, το καλαμπόκι ήταν αυτό που είχε τον πρώτο λόγο. Κι αυτό διότι, αφενός μεν ήταν αυτό με την χαμηλότερη τιμή, αφετέρου δε έχει και την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε άμυλο. Και γιατί ένας ποτοποιός πρέπει να ενδιαφέρεται για την περιεκτικότητα ενός καρπού σε άμυλο? Διότι περισσότερο άμυλο, οδηγεί σε μεγαλύτερη απόδοση σε οινόπνευμα. Κι επίσης υπάρχει ένας λόγος που το καλαμπόκι ήταν και είναι πολύ σημαντικό για την παραγωγή grain whisky. Οι καιρικές συνθήκες σε ετήσια βάση, επηρεάζουν την περιεκτικότητα σε άμυλο, σε όλους τους τύπους καρπών. Ωστόσο, ο πιο ανθεκτικός καρπός σε αυτού του είδους την ταλαιπωρία, είναι το καλαμπόκι, κι έτσι καταλήγουμε πάλι στο ίδιο συμπέρασμα. Δηλαδή, μπροστά το καλαμπόκι, για διαφόρους λόγους. Όμως, τη δεκαετία του 1980 η εικόνα αλλάζει. Όχι φυσικά ως προς τα τεχνικά πλεονεκτήματα του καλαμποκιού, αλλά ως προς τον παράγοντα της χαμηλότερης τιμής σε σχέση με σιτάρι, βρώμη, σίκαλη και τα λοιπά. Η δημιουργία της Ευρωπαικής Ένωσης (?), οδήγησε σε πτώση της τιμής του σιταριού, σε τέτοιο βαθμό, ώστε αυτό να είναι χαμηλότερο σε τιμή από το καλαμπόκι. Κι όπως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις, όλα τα υπόλοιπα πήγαν περίπατο, κι ο παραγωγός, πλην ελαχίστων κοιτούσε μόνο την τιμή. Δηλαδή, ναι μεν υπήρχε παραπάνω απόδοση σε οινόπνευμα, για όποιον χρησιμοποιούσε καλαμπόκι, αλλά αυτό το πλεονέκτημα δεν ήταν σε τέτοιο βαθμό ώστε να δικαιολογούσε την παραπάνω τιμή. Εξάλλου και το καλαμπόκι δεν μπαίνει μόνο του, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αλλά συνοδεύεται συνήθως κι από λίγο βυνοποιημένο κριθάρι.

Να πω και δυο λόγια για το σιτάρι. Υπάρχουν λοιπόν δύο τύποι σιταριού, το μαλακό και το σκληρό. Το σκληρό χρησιμοποιείται για την παρασκευή ζυμαρικών και δεν κάνει για απόσταξη. Οι ποτοποιοί χρησιμοποιούν το μαλακό σιτάρι, το οποίο έχει, ναι μεν μικρότερη περιεκτικότητα σε άμυλο από το καλαμπόκι, αλλά μεγαλύτερη από το σκληρό σιτάρι.

Για να μιλάμε όμως για την επιλογή των σιτηρών, σημαίνει οτι παίζουν σημαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, η απόσταξη του grain γίνεται σε στήλη, κι όχι σε άμβυκα, και υπάρχει λίγο παραπάνω ευελιξία ως προς την χειραγώγηση της παραγωγής. Που σημαίνει, οτι ο καρπός τελικά παίζει μικρότερο ρόλο από αυτό που ίσως φαντάζεται κανείς.

Να πούμε λίγα πράγματα για την απόσταξη, η οποία όπως προείπα είναι διαφορετική από αυτή που ακολουθείται για την παραγωγή malt whisky. Ενώ για το malt χρησιμοποιείται ασυνεχής άμβυκας, για το grain χρησιμοποιείται συνεχής άμβυκας, ή αλλιώς στήλη. Αποτελείται από δυο κολώνες, ενωμένες μεταξύ τους, όπου η πρώτη ονομάζεται αναλυτής κι η δεύτερη ανορθωτής. Κάθε κολώνα έχει διαφορετική δουλειά να κάνει, ενώ στις κολώνες μέσα υπάρχουν από 30 ως 40 πλάκες, με τρύπες που έχουν διαμέτρημα περίπου ένα εκατοστό. Για να δώσω μια χονδρική εικόνα της συγκεκριμένης απόσταξης, θα πω οτι από τη μια μεριά έχουμε ατμό, κι από την άλλη το wash, το υγρό δηλαδή που έχει προκύψει από την επεξεργασία των εκάστοτε καρπών. Κι επειδή οι πλάκες μέσα στις στήλες έχουν τρύπες, ατμός και υγρό συναντιούνται και κόβουν βόλτες μέσα στις πλάκες. Δεν νομίζω οτι χρειάζεται να πούμε περισσότερα για τη διαδικασία, εκτός του ότι το τελικό αποτέλεσμα έχει τεράστιο αλκοολικό βαθμό που μπορεί να φτάνει μέχρι και το 96 τοις εκατό.

Σε γενικές γραμμές, το grain whisky θεωρείται και όντως είναι χαμηλότερης αξίας από το malt whisky, οχι όμως σε τέτοιο βαθμό που νομίζουν οι περισσότεροι καταναλωτές. Εξάλλου, έχει μια πολύ σημαντική χρησιμότητα, το ότι μπαίνει μέσα στα blended whiskies, σε μεγάλη περιεκτικότητα, που συνήθως ανέρχεται στο 80 με 85 τοις εκατό, με το υπόλοιπο φυσικά να είναι malt. Κι όπως πολύ σωστά έχει πει κι τεράστιος Richard Paterson, κανείς δεν έχει δικαίωμα να απορρίπτει το grain σαν δευτερεύον.

Όπως και να έχει το πράγμα, εμείς εδώ στο HOW αποφασίσαμε να βάλουμε δυο πολύ νόστιμα grain, τα οποία πρέπει να δοκιμάσετε. Πρόκειται για το ιρλανδέζικο Busker και το σκωτσέζικο Loch Lomond. Νομίζω επιβάλλεται να ρίξετε μια ματιά, κι άλλωστε το επιτρέπουν κι οι πολύ καλές τιμές τους.

Μέχρι την επόμενη εβδομάδα

Στην υγειά σας


Ο Κυριάκος Κοντογιωργης ασχολείται από το 1992 με τα κρασιά και τα αποστάγματα, είναι ιδιοκτήτης εταιρείας που ασχολείται με την εμπορία των συγκεκριμένων προϊόντων, καθώς επίσης είναι και γνωστός συλλέκτης whisky και cognac. Εχει μόνιμη συνεργασία με όλους τους μεγάλους οίκους δημοπρασιών whisky, όπως Christies, McTears, Bonhams. Η ενασχόληση του για 25 και πλέον χρόνια σε αυτό τον χώρο, του έχει δώσει βαθιά και εμπεριστατωμένη γνώση στο whisky, τόσο σε επίπεδο τεχνικών στοιχείων, όσο και σε επίπεδο ιστορικών λεπτομερειών.

Μοιραστείτε το άρθρο: