Και τώρα τρύγος! Αλλά τι έχει προηγηθεί?

Και τώρα τρύγος! Αλλά τι έχει προηγηθεί?
Από την Μαριάννα Μακρύγιαννη AIWS

Θέρος, τρύγος, πόλεμος λέει η λαϊκή έκφραση. Και στην Ελλάδα αρχίζουμε να μιλάμε για τρύγο με το που μπαίνει ο Αύγουστος. Με εξαίρεση τις πιο ψυχρές περιοχές όπως η Μαντινεία και το Αμύνταιο, ο τρύγος έχει ήδη ξεκινήσει σε όλη την Ελλάδα και όχι μόνο στις πιο ζεστές περιοχές όπως η Κρήτη και η Σαντορίνη που παραδοσιακά και λόγω κλίματος ξεκινούν πρώτοι να ‘μαζεύουν’ τον καρπό της αμπέλου. Μπορεί ο τρύγος να είναι η πιο σημαντική περίοδος για τον αμπελουργό και τον οινοποιό, αλλά μέχρι να φτάσουμε σε αυτή την περίοδο, ο αμπελουργός (και η φύση) έχει δουλέψει πολύ στο αμπέλι! Το αμπέλι ‘προετοιμάζεται’ όλο τον χρόνο, με τις καιρικές συνθήκες αλλά και τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται να επηρεάζουν την παραγωγή και την ποιότητα των σταφυλιών.

Το αμπέλι είναι πολυετές φυτό. Κάθε χρόνο ακολουθεί τον βιολογικό του κύκλο, κοιμάται, ξυπνάει, παράγει… Ας δούμε λοιπόν τα στάδια του βλαστικού κύκλου του αμπελιού και πως φτάσαμε έως την περίοδο του τρύγου, για τον οποίο όλοι μιλάμε, φωτογραφίζουμε, ευχόμαστε ή συμμετέχουμε αυτή την περίοδο.

Θα ξεκινήσουμε από το τέλος του προηγούμενου τρύγου!

Χειμερινή Αδράνεια

Ο Τρύγος στην Ελλάδα ξεκινάει τον Αύγουστο και ολοκληρώνεται μέσα στον Οκτώβριο, ανάλογα με την περιοχή. Μετά, τα φύλλα θα πέσουν οι βλαστοί θα γίνουν ξύλα (θα ξεραθούν) και το αμπέλι θα αναπαυθεί. Κάτι σαν χειμερία νάρκη, που θα διαρκέσει όλο τον χειμώνα. Ο αμπελουργός όμως δεν ξεκουράζεται πολύ (Είναι αυτό που λέει και η παροιμία: άλλοι σκάβουν και κλαδεύουν κι άλλοι πίνουν και μεθούν.), καθώς μέσα σε αυτούς τους μήνες (Νοέμβριος - Φεβρουάριος), θα πρέπει να κλαδέψει το αμπέλι, να αφαιρέσει τα ξυλώδη τμήματα που δημιουργήθηκαν την προηγουμένη χρονιά και να διαμορφώσει το κλίμα έτσι ώστε να αναπτυχθεί τους επόμενους μήνες.

Έκπτυξη οφθαλμών

Μπορεί εμείς να ξεκινήσαμε από το λήθαργο του αμπελιού, όμως η καλλιεργητική περίοδος ξεκινάει με την έκπτυξη των οφθαλμών (ή ματιών), οι οποίοι διογκώνονται και γίνονται νέοι βλαστοί, όταν οι μέσες θερμοκρασίες αρχίζουν να ανεβαίνουν, να ξεπερνούν τους 10 °C και οι χυμοί να κυκλοφορούν στο φυτό. Στην Ελλάδα η έκπτυξη των οφθαλμών, λαμβάνει χώρα κυρίως μέσα στον Μάρτη με τις πιο ψυχρές περιοχές να φτάνει μέχρι τα μέσα Απριλίου. Εδώ το μεγάλο πρόβλημα είναι οι ανοιξιάτικοι παγετοί, καθώς μπορούν να καταστρέψουν τους οφθαλμούς και τους νέους βλαστούς και να επηρεάσουν σημαντικά την παραγωγή. Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο στις πρώιμες ποικιλίες. Από αυτή την περίοδο ξεκινούν και οι ψεκασμοί κατά των ασθενειών, όταν υπάρξει ανάγκη.

Ανάπτυξη βλαστών και φύλλων

Κατά την χειμερινή αδράνεια, το κλίμα ‘αποθηκεύει’ υδρογονάνθρακες στις ρίζες του, τους οποίους ‘χρησιμοποιεί’ για την ανάπτυξη των πρώτων βλαστών και φύλλων. Στην συνέχεια οι ‘θρεπτικές’ ανάγκες του φυτού, για την περαιτέρω ανάπτυξη βλαστών και φύλλων, (που τοποθετείται χρονικά μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου), καλύπτονται από την φωτοσύνθεση.

Άνθηση και καρπόδεση

Τον Απρίλιο και τον Μάιο (ίσως και μέσα στον Ιούνιο για κάποιες όψιμες περιοχές), επωφελούμενο από την ζέστη και την ηλιοφάνεια, το αμπέλι αρχίζει να ανθίζει, τα άνθη γονιμοποιούνται και ο καρπός ‘δένει’. Το άνθος δηλαδή γίνεται σταφύλι. Και στην φάση της ανάπτυξης των βλαστών και των φύλλων και της άνθισης και καρπόδεσης ο αμπελουργός είναι σε εγρήγορση για να επέμβει ψεκάζοντας στην περίπτωση (που είναι πολύ συχνή, ειδικά όταν εκδηλώνονται βροχές) ασθενειών και παρασίτων.

Περκασμός και ωρίμαση

Αμέσως μετά την καρπόδεση τα σταφύλια είναι πράσινα (ακόμα και αυτά των ερυθρών ποικιλιών), μικρά και πολύ σκληρά. Ακολουθεί η φάση του περκασμού, κατά την οποία τα σταφύλια αρχίζουν να μεγαλώνουν και στους επόμενους 1,5 έως δύο μήνες (μέσα στο καλοκαίρι) περίπου να ωριμάζουν. Το φρούτο αυξάνει σε μέγεθος, γεμίζει νερό, οι φλοιοί αλλάζουν χρώμα (τα λευκά σταφύλια ‘κιτρινίζουν’ και τα ερυθρά ‘κοκκινίζουν’), τα φαινολικά συστατικά (ανθοκυάνες και τανίνες) αλλά και οι ενώσεις που χαρίζουν την γεύση και το άρωμα συσσωρεύονται στον φλοιό, τα σάκχαρα αυξάνονται ενώ ταυτόχρονα μειώνεται η οξύτητα (η ξινή γεύση των άγουρων σταφυλιών). Μέσα σε αυτή την περίοδο πραγματοποιείται το ‘καλοκαιρινό κλάδεμα’ (ή το ξεφύλλισμα) για την βελτίωση του βλαστικού τοίχους (φυλλώματος) ενώ μετά τον περκασμό συνήθως πραγματοποιείται και ο πράσινος τρύγος, όπου αφαιρείται ένα μικρό μέρος των τσαμπιών με σκοπό την βελτίωση της τελικής ποιότητας του φρούτου.

Τρύγος.

Και φτάσαμε στο πολυπόθητο τρύγο, κάπου μέσα Αυγούστου, τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο ανάλογα με την περιοχή, τις ετήσιες καιρικές συνθήκες και την ποικιλία (παίζει και η ποικιλία ρόλο όχι μόνο για τον τρύγο αλλά το πότε λαμβάνουν χώρα όλες οι φάσεις. Για παράδειγμα, στην ίδια περιοχή μπορεί να τρυγηθεί το Chardonnay αρχές Αυγούστου, ο Ροδίτης μέσα Σεπτέμβρη και το Μοσχοφίλερο τέλη Σεπτέμβρη ή ακόμα και αρχές Οκτώβρη). Κατά την διάρκεια του τρύγου, ευχή όλων είναι να μην εκδηλωθούν βροχές, καθώς το πολύ νερό θα απορροφηθεί από τα φυτά και θα ‘αραιωθούν’ οι χυμοί του, ενώ θα αυξηθεί και ο κίνδυνος να ‘σαπίσουν’ τα σταφύλια. Οι ψεκασμοί πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πολύ πριν τον τρύγο. Όταν ο οινοποιός κρίνει ότι τα σταφύλια βρίσκονται σε πλήρη ωριμότητα ξεκινάει ο τρύγος. Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας για το πότε ακριβώς πρέπει να πραγματοποιηθεί ο τρύγος και πότε το φρούτο έχει φτάσει στην ωριμότητα του. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το φρούτο είναι ‘έτοιμο’ όταν τα σάκχαρα, η οξύτητα αλλά και τα υπόλοιπα συστατικά του σταφυλιού βρίσκονται σε ισορροπία. Αλλά και πάλι η ισορροπία έχει να κάνει με το στιλ του οινοποιού, με το στιλ των κρασιών που θα παραχθούν με την ποικιλία και από πολλούς ακόμα παράγοντες! Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι παραγωγοί έχουν βιαστεί να ‘πάρουν’ τον καρπό μετά από μία δυσμενή μετεωρολογική πρόβλεψη.

Μετά το τρύγο, η ιστορία γράφεται στο οινοποιείο! Και εδώ κολλάει το: Καλά κρασιά!

Κλείνοντας να πούμε ότι οι ‘χρόνοι’ που αναφέρθηκαν αφορούν την Ελλάδα και κάποιες ακόμα περιοχές της Μεσογείου. Στις βορειότερες περιοχές της Γαλλίας ή στην Γερμανία που το κλίμα είναι ψυχρό, δεν είναι πιθανό να ξεκινήσει ο τρύγος μέσα στον Αύγουστο. Έτσι οι κατεξοχήν μήνες του τρύγου για τέτοιες περιοχές είναι ο Σεπτέμβρης και ο Οκτώβρης. Και φυσικά στο Νότιο ημισφαίριο, όλα αυτά συμβαίνουν έξι μήνες νωρίτερα, με τον τρύγο να λαμβάνει χώρια μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου.


Στην υγειά σας!

Μαριάννα Μακρύγιαννη AIWS

Μοιραστείτε το άρθρο: