Την Καθαρά Δευτέρα το κατάστημά μας στο Χαλάνδρι θα είναι ανοικτό 10:00-18:00

"Παλαιά αμπέλια" και ποιότητα κρασιών

"Παλαιά αμπέλια" και ποιότητα κρασιών
Από την Μαριάννα Μακρύγιαννη AIWS

Πόσες φορές έχετε δει σε ετικέτες την ένδειξη ‘παλαιά αμπέλια’ ή ‘old vines’ ή ‘Vieilles Vignes’? Αυτή η ένδειξη μας δίνει την πληροφορία ότι το κρασί προέρχεται από αμπελώνες των οποίων η ηλικία είναι μεγάλη. Τι σημαίνει όμως αυτό για την ποιότητα του κρασιού? Δίνουν καλύτερα κρασιά τα παλαιά αμπέλια? Και από πια ηλικία και πάνω μπορούμε να μιλάμε για παλαιά αμπέλια?

Ας ξεκινήσουμε από την αρχή. Για να δώσει ένα αμπέλι σταφύλια χρειάζεται περίπου 3 χρόνια. Για να έχει μία κανονική παραγωγή το αμπέλι θέλει 7-8 χρόνια. Από αυτή την ηλικία και μέχρι περίπου τα 25-30 χρόνια είναι η πιο παραγωγική ηλικία του αμπελιού. Από κάποια έτη και πάνω, συνήθως τα οινοποιεία εφαρμόζουν προγράμματα επαναφύτευσης για τα κλίματα που λόγω ηλικίας παύουν να είναι παραγωγικά. Θα μπορούσαμε να μιλάμε λοιπόν για παλαιά αμπέλια από τα 25 χρόνια και πάνω, όμως στην πράξη όταν δούμε να αναγράφεται αυτός ο όρος, η ηλικία ξεπερνάει τα 30-35 έτη. Δεν υπάρχει λοιπόν κάποιος ορισμός που να προσδιορίζει ακριβώς από πια ηλικία και πάνω μπορεί κάποιος να αναφέρει την ένδειξη ‘παλαιά αμπέλια’. Παλαιά αμπέλια είναι και τα 40+ και τα 60 και τα 150.

Όταν βέβαια βρισκόμαστε σε μία χώρα που υπάρχουν περιοχές όπως η Σαντορίνη όπου τα 100 έτη για ένα αμπέλι είναι πολύ συχνό, ενώ έχουμε δει και κρασιά από αμπελώνες ηλικίας 150+ ετών, τότε το 30, το 40 και το 50 φαντάζουν πολύ μικροί αριθμοί.

Η μόνη περιοχή που έχει υιοθετήσει από το 2009 ένα σύστημα κατάταξης των αμπελώνων είναι η Barossa στην Αυστραλία, όπου υπάρχουν κάποιοι από τους παλαιότερους αμπελώνες στον κόσμο. Σύμφωνα με το Barossa Old Vine Charter τα κρασιά μπορούν να φέρουν τις παρακάτω ενδείξεις:

· Barossa Old Vine  - αμπελώνες ηλικίας 35+ έτη(Το Pewsey Vale Riesling, The Contours Eden Valley ανήκει σε αυτή την κατηγορία με τους αμπελώνες να έχουν φυτευτεί το 1965)

· Barossa Survivor Vine  - αμπελώνες ηλικίας 70+ έτη

· Barossa Centenarian Vine  - αμπελώνες ηλικίας 100+ έτη

· Barossa Ancestor Vine  - αμπελώνες ηλικίας 125+ έτη

Παλιά αμπέλια συναντάμε συχνά και σε περιοχές της Νότιας Γαλλίας, στο Mosel της Γερμανίας, στην Κύπρο και στο Lodi της Καλιφόρνιας.

Δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για το ότι τα κρασιά που παράγονται από παλαιούς αμπελώνες είναι καλύτερα καθώς θα χρειάζονταν πολλές δεκαετίες για να ολοκληρωθούν οι μελέτες. Ωστόσο πολλοί θεωρούν ότι τα υγιή αμπέλια μεγάλης ηλικίας δίνουν καλύτερης ποιότητας σταφύλια. Ένας από τους λόγους είναι ότι η παραγωγικότητα των αμπελώνων μειώνεται όσο μεγαλώνουν, που σημαίνει ότι δίνουν πιο συμπυκνωμένο καρπό. Άλλοι λόγοι είναι ότι οι ρίζες του φυτού πάνε πιο βαθιά βρίσκοντας περισσότερα θρεπτικά στοιχεία και νερό, ότι η διαχείριση του φυλλώματος είναι πιο εύκολη, ενώ πιστεύεται ότι φυσιολογική ωρίμαση στα κόκκινα κρασιά έρχεται πιο ομαλά. Οι παραγωγοί που υποστηρίζουν αυτή την άποψη μιλάνε εμπειρικά και συγκρίνουν την ποιότητα κρασιών που μεταχειρίζονται με τον ίδιο τρόπο. Μιλούν για περισσότερη συμπύκνωση, βάθος, δομή και πολυπλοκότητα σε κρασιά που το φρούτο προέρχεται από αμπελώνες μεγάλης ηλικίας συγκρινόμενοι με τους νεότερους σε όσο το δυνατόν παραπλήσιες συνθήκες. Αυτή την άποψη συμμερίζομαι και εγώ. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που πιστεύουν ότι όλο αυτό είναι μύθος και ότι η μεγάλη ηλικία των αμπελώνων δεν συντελεί στην αύξηση της ποιότητας.

Ο αμπελώνας από τον οποίο παράγεται το Κτήμα ΑΛΦΑ - Ξινόμαυρο Reserve Παλαιά Κλήματα φυτεύτηκε το 1919, που σημαίνει ότι μιλάμε για ηλικία 100+. Είναι ένα σπουδαίο κρασί και εμφανίζει διαφορετικά χαρακτηριστικά από το Ξινόμαυρο του ίδιου Κτήματος που παράγεται από νεότερα αμπέλια. Για το Vientzi Single Vineyard, Παπαγιάννακου η ηλικία του αμπελώνα ξεπερνά τα 65 έτη. Για το La Tour Melas Παλιές Ρίζες ξεπερνά τα 100 έτη. Για τα Κτήμα Αργυρού Cuvee Νυχτέρι και Cuvee Evdemon Σαντορίνη η ηλικία των αμπελώνων είναι μεγαλύτερη των 150 χρόνων. Μιλάμε για εξαιρετικά κρασιά που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι το ‘old vines’ δεν είναι μόνο ένα εργαλείο marketing αλλά είναι και ένα στοιχείο ποιότητας.

Όλα αυτά βέβαια δεν σημαίνει ότι αν έχουμε ένα Αγιωργίτικο από αμπελώνες 40 ετών είναι απαραίτητα καλύτερο από ένα από αμπελώνες 15 ετών. Υπάρχουν αμέτρητοι ακόμα παράγοντες, τόσο εδαφοκλιματικοί όσο και στην παραγωγική διαδικασία, που παίζουν ρόλο στην ποιότητα ενός κρασιού. Από μόνη της η μεγάλη ηλικία του αμπελιού δεν εγγυάται την ποιότητα.

Οι υψηλότερες τιμές που παρατηρούμε σε κρασιά από παλαιά αμπέλια σχετίζονται και με τις χαμηλότερες αποδόσεις αλλά και με το αυξημένο κόστος καλλιέργειας.

Η απάντηση λοιπόν στο αν δίνουν καλύτερα κρασιά τα παλαιά αμπέλια δεν μπορεί να είναι  ναι ή όχι. Θα μπορούσαν να δίνουν καλύτερα κρασιά αλλά δεν συμβαίνει πάντα. Υπάρχουν αμέτρητα σπουδαία κρασιά από αμπέλια ηλικίας 12-25 ετών όπως και αρκετά μέτρια ή κακά κρασιά από παλαιά αμπέλια.


Στην υγειά σας!


Μαριάννα Μακρύγιαννη AIWS

Μοιραστείτε το άρθρο: