Προς νέους φίλους του κρασιού: Απολαύστε χωρίς ενοχές

Προς νέους φίλους του κρασιού: Απολαύστε χωρίς ενοχές!
Από τον Τ. Πικούνη

Είστε λοιπόν νέος φίλος του κρασιού! Συγχαρητήρια! Διαπιστώσατε οτι το κρασί σας αρέσει, και έχετε αρχίσει να το απολαμβάνετε όλο και περισσότερο, συνήθως στις βραδινές σας συναντήσεις με φίλους. Αρχίσατε να διαβάζετε για αυτό, κυρίως μέσα από το Internet, να μαθαίνετε τις ποικιλίες, και να εντυπωσιάζεστε από τις περιγραφές γεύσεων και αρωμάτων των ειδικών γευσιγνωστών και κριτικών οίνου.

Όμως... Έχετε μήπως διαπιστώσει οτι συνήθως απολαμβάνετε το κρασί χωρίς να μπορείτε να ξεχωρίσετε καμμία ή ελάχιστες από τις τόσες περίεργες γεύσεις και ελαχιστα ή κανένα από τα δεκάδες εξωτικά ή μη αρώματα που ανακαλύπτουν σε αυτό οι ειδικοί γευσιγνώστες; Σίγουρα δεν αισθάνεστε καλά για αυτό, μάλλον τα βάφετε μαύρα και μπορεί, κάποιες στιγμές που είστε βέβαιοι οτι κανείς δεν υπάρχει σε απόσταση 500 μέτρων που θα μπορούσε να διαβάσει τις ενοχικές σκέψεις σας... να σκεφτείτε ότι «μάλλον δεν κάνω για το κρασί..

Περιμένετε... κάνετε λάθος!

Πρώτα απ’ όλα, δεν χρειάζεται να αναγνωρίσετε τίποτα για να απολαύσετε το κρασί! Αρκεί να σας αρέσει! Και για την απόλαυση του κρασιού δεν χρειάζεται καμμιά απολύτως ειδική γνώση. Το εννοώ, και το λέω «εν γνώσει των συνεπειών» του... οινικού νόμου που λέει οτι πρέπει σώνει και καλά να... υποστείτε κάποιου είδους εκπαίδευση για να μπορείτε να απολαύσετε το κρασί. Αντίθετα, έχω δει πολλές φορές φίλους του κρασιού που το απολάμβαναν, να χάνουν αυτή την απόλαυση αντικαθιστώντας την με την προσπάθεια αναγνώρισης αρωμάτων, γεύσεων, στριφογυρίσματα ποτηριού κλπ κλπ.

Ναι, είμαι απόλυτα εναντίον της εκπαίδευσης φίλων του κρασιού σε ινστιτούτα και σχολές που εκπαιδεύουν επαγγελματίες. Μην νομίσετε οτι είναι παραξενιά μου, είναι και η γνώμη σημαντικών ανθρώπων του κρασιού σε όλο τον κόσμο. Ενα απλό σεμινάριο «Οινικής Απόλαυσης» που απευθύνεται σε καταναλωτές οινόφιλους είναι υπεραρκετό. Τα άλλα θα έρθουν μόνα τους!

Σας προτρέπω επίσης όταν δεν αναγνωρίζετε γεύσεις και αρώματα, να μην τα βάφετε μαύρα, γιατί δεν είστε οι μόνοι! Ποια η... παρέα σας; Ούτε που θα το πιστέψετε: οι ειδικοί του κρασιού, οι επίσημοι γευσιγνώστες, οι κριτές των διαγωνισμών κρασιού!

Πάλι δεν το λέω εγω. Το βεβαιώνουν πολλές επιστημονικές μελέτες και πειράματα πάνω στις γευστικές δοκιμές επαγγελματιών του χώρου σε όλο τον κόσμο.

Μια μελέτη στις ΗΠΑ, όπου χρησιμοποιήθηκαν οι κριτές ενός διαγωνισμού κρασιού στην Καλιφόρνια σαν... πειραματόζωα, διαπίστωσε ότι μόνο οι 10 στους εκατό από αυτούς συνειδητοποίησαν ότι σε μια γευσιγνωσία τους προσέφεραν ξανά και ξανά το ίδιο κρασί!

Ο Αμερικανός οινοποιός Robert Hodgson, ο οποίος διευθύνει το οινοποιείο Fieldbrook στην κομητεία Humboldtο και  έχει πλούσιο ιστορικό στατιστικών ερευνών και στοιχείων, συμφώνησε με τους διοργανωτές έκθεσης οίνου στην Καλιφόρνια να πραγματοποιήσει ένα πείραμα. Στους κριτές ενός διαγωνισμού οίνου, που αποτελούνταν από σομελιέ, κριτικούς, αγοραστές αλλά και σύμβουλους οίνου και οινοποιούς, δόθηκε η συνήθης επιλογή κρασιών για γευστική δοκιμή, αλλά μερικά από τα κρασιά ήταν τα ίδια, αφού σερβιρίστηκαν τρεις φορές, από το ίδιο μπουκάλι κάθε φορά. Αποκάλυψε ότι ακόμη και οι πιο σεβαστοί δοκιμαστές κρασιού είναι σχεδόν ανίκανοι να κρίνουν αντικειμενικά κάθε συγκριτικό πλεονέκτημα ή μειονέκτημα των κρασιών που δοκιμάζουν!

 Η τύχη φαίνεται να έχει τελικά μεγάλο μερίδιο στα βραβεία που κερδίζουν τα κρασιά στους διαγωνισμούς
Eric Asimov - NYTimes
Ο Robert Hodgson, είπε στον Guardian: «Τα αποτελέσματα είναι ανησυχητικά! Μόνο περίπου το 10% των κριτών αναγνώρισαν ότι τα κρασιά ήταν τα ίδια, και -το χειρότερο- δεν ήταν καν οι ίδιοι: άλλοι κριτές τα αναγνώρισαν στη μία γευσιγνωσία και άλλοι στη δεύτερη!»

Ζητήθηκε από τους κριτές να βαθμολογήσουν τα κρασιά σε κλίμακα από 50 έως 100. Κατά μέσο όρο, η βαθμολογία ενός κριτή για το ίδιο μπουκάλι κρασί διέφερε μέχρι και 8 μονάδες σε κάθε ξεχωριστή γευστική δοκιμή! Σε μία περίπτωση το ίδιο κρασί βαθμολογήθηκε από τον ίδιο δοκιμαστή για πρώτη φορά με 90/100 πριν πέσει στα 86/100 για να φτάσει στην τρίτη δοκιμή σε ένα εξαιρετικό 94/100.

Δεν είναι η πρώτη φορά που τίθεται υπό αμφισβήτηση η τέχνη της οινογνωσίας. Μια γαλλική μελέτη του 2001 σέρβιρε σε δοκιμαστές το ίδιο κρασί από δύο διαφορετικά μπουκάλια - το ένα εμφανιζόταν σαν ακριβό «Grand Cru» από το Μπορντό, το άλλο σαν φθηνό επιτραπέζιο κρασί. Οι δοκιμαστές έγραψαν διθυραμβικές περιγραφές για το κρασί στο -υποτιθέμενο- ακριβό μπουκάλι, αλλά επέκριναν το ίδιο κρασί στο φθηνό μπουκάλι!

Εν τω μεταξύ συνεχίζονται οι διαγωνισμοί με τυφλές δοκιμές. Ο Robert Hodgson είναι αποφασισμένος να βελτιώσει την ποιότητα της κριτικής. Έχει αναπτύξει ένα τεστ που θα καθορίσει εάν η αξιολόγηση ενός κριτή για ένα κρασί με τυφλή γεύστική δοκιμή σε ένα διαγωνισμό είναι καλύτερη από την τύχη. Η έρευνα θα παρουσιαστεί σε συνέδριο στο Κέιπ Τάουν φέτος. Αλλά τα πρώτα ευρήματα δεν είναι πολλά υποσχόμενα. "Μέχρι στιγμής δεν έχω βρει κάποιον που περνά το τεστ", λέει.

Το χρώμα επηρεάζει επίσης την αντίληψη. Το 2001 ο Frédérick Brochet του Πανεπιστημίου του Μπορντό ζήτησε από 54 ειδικούς κρασιού να δοκιμάσουν δύο ποτήρια κρασί - ένα κόκκινο και ένα λευκό. Χρησιμοποιώντας την τυπική γλώσσα των δοκιμαστών, το πάνελ περιέγραψε το κόκκινο με τις χαρακτηριστικές εκφράσεις των κόκκινων κρασιών -τανικό, με αρώματα και γεύσεις κόκκινων φρούτων κλπ. Κανένας από τους κριτές δεν κατάφερε να αντιληφθεί ότι και τα δύο κρασιά ήταν λευκά, από το ίδιο μπουκάλι. Η μόνη διαφορά ήταν ότι το ένα είχε βαφεί κόκκινο με άοσμη και άγευστη βαφή.

Μην απογοητεύεστε λοιπόν! Γιατί και εσείς σιγά σιγά, με το πέρασμα του χρόνου και των... μπουκαλιών κρασιού, θα μάθετε... Όχι, δεν θα μάθετε να διακρίνετε γεύσεις και αρώματα, λίγοι από εσάς θα το καταφέρουν! Θα μάθετε όμως τα τυπικά χαρακτηριστικά, τις γεύσεις και τα αρώματα των διαφόρων ποικιλιών που συνθέτουν ένα κρασί: Για τη γεύση και αρώματα ντομάτας σε ένα κλασικό Ξινόμαυρο, για τα βύσσινα, τα κεράσια και τα μπαχάρια στο Syrah, για τα εσπεριδοειδή αλλά και την ορυκτότητα ή μεταλλικότητα (και οι δύο .. απροσδιόριστες!) του Ασύρτικου κλπ κλπ. Και... ώ του θαύματος, σιγά σιγά θα πείσετε τον εαυτό σας ότι τα αναγνωρίζετε στο κάθε κρασί! Οτι είναι εκεί! Θα μάθετε επίσης -οι καλύτεροι από εσάς!- να αναγνωρίζετε τις γεύσεις και τα αρώματα του Merlot, του Ξινόμαυρου, κλπ. χωρίς αναγκαστικά να μπορείτε να τα αναλύσετε ή να τα εκφράσετε, θα ξεχωρίζετε όμως ένα τυπικό Sauvignon Blanc, ένα Ασύρτικο Σαντορίνης, ένα Syrah και πολλά ακόμα... αρκεί να είναι τυπικές εκφράσεις της κάθε ποικιλίας. Γιατί αν δεν είναι... θα εκτεθείτε σίγουρα!

Στην επόμενη φάση της άτυπης εκπαίδευσής σας θα αρχίσετε να αναγνωρίζετε συγκεκριμένα κρασιά από το άρωμά τους και τη γεύση τους, τα κρασιά που σας αρέσουν και που συνήθως απολαμβάνετε.

Είναι όλα αυτά απαραίτητα;; Όχι, γιατί ποτέ δεν θα χρειαστεί να δοκιμάσετε και να αναγνωρίσετε τυφλά ένα κρασί... όσο παραμένετε καταναλωτές- φίλοι του κρασιού... Θα ξέρετε πιά τι σας αρέσει, ποιες ποικιλίες, ποια κρασιά και ταιριάζουν με τα διάφορα πιάτα και φαγητά...

Αφού λοιπόν φτάσατε σε αυτή τη φάση της οινικής σας εκπαίδευσης, αναρωτηθείτε, τι θα σας χρησίμευε να αναγνωρίζετε στο κάθε κρασί αρώματα φρούτων του δάσους, γεύσεις σχιστόλιθου Σαντορίνης, χωνεμένης κοπριάς, δερμάτων, πετρελαίων, cat’s pee, και άλλων... αγνώστων ή απεχθών υλικών; Τι θα πρόσθετε στην απόλαυσή σας; Η απάντηση είναι μία: Απολύτως τίποτα!

Παραφράζοντας τον Καζαντζάκη που έγραψε οτι "Πρέπει να πιστέψουμε στο Χριστό παρά τα θαύματά του" θα σας ευχηθώ να συνεχίσετε να απολαμβάνετε το κρασί παρά τις γνώσεις που θα έχετε αποκτήσει!



Στην υγειά σας!


Τάσος Πικούνης

Μοιραστείτε το άρθρο: