Ο Τάσος Πικούνης δοκιμάζει το Άσπρο Βότσαλο απ' την... πατρίδα!

Ο Τάσος Πικούνης δοκιμάζει το Άσπρο Βότσαλο απ' την... πατρίδα!
Από τον Τ. Πικούνη

"Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει!"

Αυτό λέει ένα παλιό ρητό, που δεν πιστεύω να αμφισβητήσετε ότι είναι σωστό!

Στην περίπτωσή μας το "σπίτι" μας δεν είναι το House of Wine, αλλά ο πρόγονός του, το "Maison du Vin" και η "πατρίδα" μας η Σάμος και τα κρασιά της. Τη σχέση του House of Wine με όλα τα προηγούμενα, αν δεν την γνωρίζετε μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ.

Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να ξεκινήσω, εδώ στην Τσαγκαράδα που βρίσκομαι, τη δοκιμή των (πολλών) κρασιών που πήρα μαζί μου, ήταν σχεδόν φυσικό να επιλέξω το πρώτο κρασί από την "πατρίδα" του House of Wine και των παιδιών μου (από μητέρα), τη Σάμο... Ελπίζω ο προπάππος Μανταφούνης, από τους πρωτεργάτες της εξαγωγής των γλυκών Σαμιώτικων κρασιών στην Ευρώπη ήδη από το μακρυνό 1873, να με βλέπει και να χαίρεται!

Το κρασί που θα δοκιμάσουμε λοιπόν είναι το "Άσπρο Βότσαλο 2014" από το Συνεταιρισμό Σάμου.

"One not only drinks wine, one smells it, observes it, tastes it, sips it and - one talks about it." -"Μπορείς όχι μόνο να πιείς το κρασί, να το μυρίσεις, να το παρατηρήσεις, να το γευθείς, να το πιείς, αλλά και να μιλήσεις για αυτό" είχε πει ο πολύ φίλος του κρασιού Βασιληάς της Αγγλίας Εδουάρδος ο VII. Και είχε δίκιο! Η γνώση του κρασιού που πίνεις, οι πληροφορίες που το πλαισιώνουν, η ιστορία της καταγωγής του, της πατρίδας του, αποτελούν την Έκτη Αίσθηση στην απόλαυση του κρασιού, για την οποία έχω γράψει πολλές φορές και που επηρεάζει καθοριστικά τις άλλες πέντε όταν δοκιμάζουμε ένα κρασί.

Έτσι λοιπόν και εμείς θα "μιλήσουμε" για το κρασί…

Θα ξεκινήσουμε λοιπόν από τη Σάμο, όπου την αμπελοκαλλιέργεια δίδαξε στους αρχαίους Σαμιώτες ο Διόνυσος, ο οποίος λατρευόταν στο νησί, ενώ ο πρώτος οικιστής, ο Αγκαίος, ήταν δεινός αμπελουργός και οινοποιός.

Η καλλιέργεια του αμπελιού στη Σάμο θα πρέπει να τοποθετηθεί στα 1350-1330 π.Χ. Στο 2ο μισό του 16ου αιώνα, αναπτύχθηκε πάρα πολύ η καλλιέργεια μοσχάτων αμπελιών, που ευνοούνται από το έδαφος και το κλίμα της Σάμου και παράγουν σταφύλια λευκά, υποκίτρινα με λεπτόφλουδες ρώγες, με πολλά αρώματα και γλυκύτητα. Από αυτά παράγεται το μοσχάτο κρασί ή «ανθοσμίας οίνος», όπως χαρακτηρίστηκε, επειδή το άρωμά του θυμίζει αρώματα λουλουδιών του νησιού.

Το 19ο αιώνα το εμπόριο των γλυκών μοσχάτων της Σάμου ξέφυγε από τον "περίγυρο" του νησιού -Κωνσταντινούπολη και Οθωμανική αυτοκρατορία, και επεκτάθηκε προς την Αίγυπτο, την Ιταλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο, τη Γαλλία και αλλού. Να σημειώσουμε εδώ ότι το 1865 στάλθηκε με έξοδα της ηγεμονικής κυβέρνησης ένας νέος Σάμιος, ο Α. Μανταφούνης, συγγενής του προπάππου μας Π. Μανταφούνη στη Γαλλία, με σκοπό να σπουδάσει και επιστρέφοντας στο νησί να διδάξει τους αγρότες αποδοτικότερες μεθόδους αμπελοκαλλιέργειας!

Ο Συνεταιρισμός Σάμου τώρα... Ήδη από το 1865 έγινε ανεπιτυχής προσπάθεια ίδρυσης Οινοποιητικής Εταιρείας, με στόχο να αντιμετωπιστεί ευνοϊκότερα για τους παραγωγούς η εμπορία του κρασιού. Και άλλες απόπειρες συνεταιριστικών συσσωματώσεων των παραγωγών απέτυχαν μέχρι το 1934, οπότε ιδρύθηκε η "Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (ΕΟΣΣ)", που συγκροτήθηκε από αναγκαστικούς συνεταιρισμούς κάθε κοινότητας και στην οποία υποχρεωτικά εντάχθηκαν όλοι οι παραγωγοί. Ο "Συνεταιρισμός" -όπως λέγεται στο νησί- διαθέτει δύο οινοποιεία, στο Μαλαγάρι και στο Καρλόβασι. Τα κρασιά που παράγει η ΕΟΣΣ έχουν από το 1970 κατοχυρωθεί νομοθετικά με ονομασία προέλευσης.

Όλοι γνωρίζουμε τα υπέροχα γλυκά κρασιά του Συνεταιρισμού και τα εξαιρετικά λευκά του. Τα γλυκά ιδιαίτερα, βραβευμένα σε δεκάδες διεθνείς διαγωνισμούς, θεωρούνται από τα καλύτερα του κόσμου και κάποια ανάμεσα στα πέντε καλύτερα. Διάσημοι κριτικοί Οίνου, από το Robert Parker Jr. μέχρι και τελευταία την Jancis Robinson, έχουν "μιλήσει" για γλυκά Σαμιώτικα κρασιά με διθυραμβικές περιγραφές!

Είναι λοιπόν απορίας άξιο, πως μέχρι σήμερα δεν είχε παραχθεί ένα κρασί ανάμεσα στα γλυκά και τα ξηρά. Ένα ημίξηρο ή ημίγλυκο...

Φαίνεται ότι οι σύγχρονες απαιτήσεις (διάβαζε "μόδα") για ελαφρά ημίξηρα κρασιά διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα, καθώς και η επιτυχία που κατέκτησαν τα αφρώδη και ημιαφρώδη ημίξηρα ή ημίγλυκα κρασιά "βοήθησε" στην απόφαση του συνεταιρισμού, και έτσι, εδώ και λίγους μήνες, έχουμε το ημίξηρο κρασί του, το "Άσπρο Βότσαλο".

Αλλά... γνωρίζετε τη διαφορά μεταξύ ημίξηρου και ημίγλυκου; Τόσο τα "τυπικά" προαπαιτούμενα σε υπολειμματικά σάκχαρα, όσο και τα πραγματικά; Μην βιαστείτε να απαντήσετε "Ναι"...

Η Ευρωπαϊκή οινική νομοθεσία επιτρέπει μόνο μέχρι 4 γραμμάρια σακχάρων ανά λίτρο για τον ξηρό οίνο, από 4 μέχρι 12 γρ. ανά λίτρο για τον ημίξηρο, από 12 μέχρι 45 γρ. ανά λίτρο για τον ημίγλυκο και πάνω από 45 γρ. ανά λίτρο για το γλυκό κρασί. Φαίνεται σαφές... αλλά δεν είναι! Και αυτό γιατί όταν πρόκειται για κρασί με υψηλή οξύτητα, τότε τα περιθώρια γίνονται, δια νόμου, πιο ελαστικά (καθώς η οξύτητα ισοσταθμίζει την γλυκύτητα), κι έτσι ο ξηρός οίνος επιτρέπεται να περιέχει μέχρι και 9 γραμμάρια αζύμωτων σακχάρων ανά λίτρο, και ο ημίξηρος μέχρι 18!. Ορισμένα κρασιά (όπως η Vina Esmeralda, π.χ.), εκμεταλλεύονται αυτό το «παραθυράκι», και χαρακτηρίζουν τον... εαυτό τους σαν ξηρό κρασί, ενώ από άποψη σακχάρων δεν είναι!

Η εμπειρία αλλά και το επίπεδο ποιότητας των γλυκών κρασιών του Συνεταιρισμού ανεβάζει σαφώς τις απαιτήσεις για το "Ασπρο Βότσαλο"... Είναι αδύνατο να το δοκιμάσει κανείς ανεπηρέαστος, απλά γιατί περιμένει κάτι στο ίδιο επίπεδο ποιότητας με τα γλυκά αριστουργήματα.

Πρώτη Δοκιμή

Δοκιμάζουμε το κρασί σε θερμοκρασία περίπου 10 βαθμών... Η πρώτη δοκιμή είναι η "κλασσική" σε κρασιά αυτού του τύπου. Πώμα βιδωτό -και πολύ σωστά!- κάνει το άνοιγμα εύκολο και γρήγορο. Έχω επιφύλαξη για την ετικέτα, θα μπορούσε να είναι καλύτερη, το βότσαλο μοιάζει περισσότερο με... αυγό, τα γράμματα υπερβολικά μεγάλα, θα ήθελα κάτι πιο απλό, κομψό και διακριτικό. Αλλά... σημασία έχει το περιεχόμενο περισσότερο, έτσι δεν είναι; Και ναι και όχι. Γιατί η εμπορική επιτυχία ενός κρασιού σαν και αυτό στηρίζεται και στα δύο.

Πάμε λοιπόν στο περιεχόμενο. Πρώτα το χρώμα: Καθαρό, ανοιχτό λεμονοπράσινο, ευχάριστο, δείχνει φρεσκάδα... και επιβεβαιώνεται, γιατί η φρεσκάδα κυριαρχεί  και στα ευχάριστα επίσης, δροσιστικά αρώματα. Διακρίνω ελαφρό άρωμα τριαντάφυλλου (ο παραγωγός το αναφέρει σαν από Συριανό λουκούμι και έχει δίκιο), πιο έντονο ροδάκινο και αρώματα πράσινου μήλου. Ο συνδυασμός τους έχει όμως σημασία, και εδώ μπορώ να πω ότι συνολικά το άρωμα του κρασιού είναι ιδιαίτερα απολαυστικό.

Προχωράμε στη γεύση. Ναι, το κρασί είναι ημίξηρο, η γλύκα φαίνεται, αλλά... υπάρχει και εντυπωσιακή οξύτητα, που ισορροπεί τη γλύκα του ημίξηρου μοσχάτου. Να σημειώσουμε εδώ ότι τα αρώματα ενός κρασιού συνήθως επιτείνουν την αίσθηση της γλυκύτητας. Πολύ τραγανό και νόστιμο, με αντίστοιχες γεύσεις των αρωμάτων, με μακριά γλυκιά επίγευση. Συνολικά είναι ένα εξαιρετικά ευχάριστο κρασί, που μπορεί κανείς να το απολαύσει με ή και χωρίς συνοδεία φαγητού. Είναι προφανώς ένα κρασί πολύ κατάλληλο για απεριτίφ. Το γεγονός ότι είναι ημίξηρο θα το κάνει ασφαλώς πολύ πιο δημοφιλές σε ευρύτερα στρώματα καταναλωτών, που μπορεί και να μην είναι σταθεροί φίλοι του κρασιού. Αλλά και με φαγητό πιστεύω ότι θα είναι κατάλληλο για συνδυασμούς με εξωτικά και έθνικ πιάτα, με λαδερά πιάτα πλούσια σε μυρωδικά, με μύδια αχνιστά, με πλατό θαλασσινών, σίγουρα με ριζότο λαχανικών με φρέσκα μυρωδικά, αλλά και με ριζότο με θαλασσινά.

Αύριο, στην επόμενη δοκιμή, θα το δοκιμάσω με ριζότο, που είναι και το αγαπημένο μου φαγητό.

Δεύτερη Δοκιμή

Το κρασί κλείστηκε με το πώμα του και αποθηκεύτηκε σε ψυγείο, όπως γίνεται στις 95% των περιπτώσεων από απλούς καταναλωτές. Την επομένη μέρα ανοίχτηκε, για να δοκιμαστεί με φαγητό.

Θεωρώ τη δεύτερη δοκιμή απολύτως απαραίτητη. Συνηθέστατα όταν ανοίγει κάποιος μια φιάλη στο σπίτι, δεν την καταναλώνει ολόκληρη την ίδια μέρα... Την κρατά για την επομένη, κλεισμένη με το φελλό ή το πώμα της, συνήθως στο ψυγείο.  Πολλά κρασιά είναι αρκετά διαφορετικά την δεύτερη ημέρα, άλλα καλύτερα (τα περισσότερα ερυθρά) και άλλα -τα λιγότερα πάντως- χειρότερα ή απλά διαφορετικά.

Ριζότο με λαχανικά ήταν το πιάτο της δοκιμής την επόμενη ημέρα. Το κρασί ανοίχτηκε κατ' ευθείαν από το ψυγείο. Δεν ήταν έκπληξη για εμένα που όλα σχεδόν τα χαρακτηριστικά του ήσαν καλύτερα: Τα αρώματα πιο έντονα -ή μάλλον αποκαλύπτονταν ευκολότερα-, οι γεύσεις το ίδιο. Θα βεβαιώσω επίσης ότι η θερμοκρασία των 8 βαθμών με την οποία βγήκε από το ψυγείο του ταιριάζει σαφώς καλύτερα, χωρίς να "αποκρύπτει" αρώματα και γεύσεις, ιδιαίτερα αν το πιούμε σκέτο, σαν απεριτιφ. Ταίριαξε θαυμάσια με το ριζότο, χωρίς η αίσθηση της γλύκας να «καπελώνει» ή να έρχεται σε σύγκρουση με τις γεύσεις του φαγητού. Ταίριαξε όμως εξαιρετικά και μετά το φαγητό, με το... ηλιοβασίλεμα, σκέτο! Η μικρή του περιεκτικότητα σε αλκοόλ (12%) το κάνει ιδανικό για απεριτίφ, και η χαμηλή θερμοκρασία σερβιρίσματος εξαιρετική συντροφιά τις χλιαρές καλοκαιρινές νύχτες.

Συμπέρασμα και από τις δύο δοκιμές: Σίγουρα, ο Συνεταιρισμός τα κατάφερε! Έφταξε ένα κρασί ιδανικό για απεριτίφ, έτοιμο να ανταγωνιστεί κατ' ευθείαν (head to head που θα έλεγαν και οι Άγγλοι) με τα "σημαντικά" της κατηγορίας του. Και το πιό σημαντικό είναι ασφαλώς η Vina Esmeralda, το τόσο επιτυχημένο κρασί του Torres! To "Άσπρο Βότσαλο" είναι το ίδιο ευχάριστο, ελάχιστα πιο γλυκό, αλλά και 13% περίπου φθηνότερο! Και... Ελληνικό!

Κάποιοι θα πουν ότι είναι κρασί για γυναίκες... Απεχθάνομαι βαθύτατα αυτό το διαχωρισμό. Υπάρχουν σαφώς "αρσενικά" και "θηλυκά" κρασιά, δηλαδή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε φύλου που τα κάνει να ξεχωρίζουν τόσο πολύ μεταξύ τους. Ξέρω πολλές γυναίκες στις οποίες αρέσουν τα "αρσενικά" κρασιά, κόκκινα, τανικά, δυνατά έως άγρια, και είναι φυσικό. Όπως και πολλούς άντρες που λατρεύουν τα "θηλυκά" κρασιά... Αυτή η macho άποψη περί ανδρικών και γυναικείων είναι επιεικώς ανόητη... Ναι, το "Ασπρο Βότσαλο" είναι ένα "θηλυκό" κρασί. Μαλακό, απαλό, ευκολόποιοτο, έχει τα χαρακτηριστικά μιας ωραίας, ήρεμης γυναίκας, γλυκιάς και τρυφερής...

Προβλέπω σημαντική εμπορική επιτυχία για το "Ασπρο Βότσαλο". Τα ημίξηρα λευκά κρασιά στην Ελληνική αγορά -χωρίς να είναι αφρώδη ή ημιαφρώδη- είναι ελάχιστα -σχεδόν ανύπαρκτα θα έλεγα- και το κρασί συμπληρώνει ένα υπαρκτό και σημαντικό κενό. Πραγματικά ιδανικό καλοκαιρινό κρασί, εξαιρετικό σαν απεριτίφ, απολαυστικό...

Σας προτείνω να το δοκιμάσετε! Η πανσέληνος πλησιάζει


Στην υγειά σας!


Τάσος Πικούνης

Μοιραστείτε το άρθρο: