Whisky ή Whiskey; Η ιστορία της Ιρλανδίας

Κανείς δεν γνωρίζει τις ακριβείς ρίζες παραγωγής whisky και το θέμα παραμένει ακόμη σε επίπεδο εικασιών, όμως η Ιρλανδία έχει ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα σε σχέση με τη Σκωτία, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αυτή εδώ η στήλη συντάσσεται με αυτή την άποψη, ούτε όμως και με το αντίθετο.

Εξάλλου, σύντομα σε επόμενο άρθρο, θα αναφερθούμε αναλυτικότερα στο θέμα αυτής της πρωτιάς και σε ποιον ανήκει, χωρίς να είναι βέβαιη η ανακάλυψη της αλήθειας.

Επανερχόμενοι όμως στην Ιρλανδία, θα πρέπει να πούμε οτι οι ντόπιοι μοναχοί κρατούσαν τα μυστικά για διαφόρων ειδών αποστάξεις απο τον δέκατο πέμπτο αιώνα και ίσως και πιο πριν και επίσης οτι η συηκεκριμένη χώρα αποτελούσε τον μοναδικό ίσως φάρο πολιτισμού και παιδείας σε όλη την Ευρώπη, στα χρόνια του Σκότους και της Ιεράς Εξέτασης.

Ωστόσο, δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές, το αν μιλάμε για αποσταγμένο κρασί ή για whisky, αλλά φαντάζει κάπως παράδοξο σε μια χώρα που η απόσταξη ήταν αποδεδειγμένα γνωστή, οι αλχημιστές μοναχοί που μετέτρπαν το κρασί σε brandy να μην αποπειράθηκαν να κάνουν το ίδιο με τον ζύθο, σε ένα τόπο μάλιστα με τόσο μεγάλη παραγωγή κριθαριού.

Ξέχωρα απο την καθαρά ιστορική προσέγγιση του θέματος, είναι φανερό οτι η Ιρλανδία είναι μια χώρα ιδανική για την παρασκευή του συγκεκριμένου ποτού, είτε απο άποψη μορφολογίας εδάφους, είτε απο άποψη τροφοδοσίας σε μαλακό και φυσικά καθαρό νερό, είτε απο αποψη προμηθειών σε κριθάρι, πριν ο μεγάλος λιμός του 1845-1849 καταστρέψει τις ποσότητες που χρειάζονταν για απόσταξη και κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την βιομηχανία whisky.

Στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα το Ιρλανδέζικο whisky εθεωρείτο το κορυφαίο απο πλευράς ποιότητας στον κόσμο μια και τα Σκωτσέζικα είχαν  εκείνη την εποχή όλα πολυ τυρφώδη χαρακτήρα, μερικά εν των οποίων σε πολύ ακραία μορφή, κάτι στο οποίο δεν είχαν εθιστεί οι καταναλωτές ανά τον κόσμο, σε αντίθεση με τις μέρες μας.

Ώσπου το 1827 ο Robert Stein και ο Aeneas Coffey εφηύρε ο πρώτος και τελειοποίησε ο δεύτερος τον συνεχή αποστακτήρα ή αποστακτήρα στήλης και, αφενός μεν μπορούσε να παραχθεί μαζικά πιο ελαφρύ whisky με βάση τα δημητριακά, αφετέρου άλλαξε για πάντα τα δεδομένα στον τρόπο παραγωγής.

Αποτέλεσμα αυτού ήταν να ξεκινήσει παραγωγή στην Ιρλανδία κυριολεκτικά σε επική κλίμακα, και δεν είναι τυχαίο οτι ο μεγαλύτερο άμβυκας στον κόσμο βρίσκεται στο αποστακτήριο Old Midleton στο County Cork και χωράει 31648 γαλόνια, ο οποίος όμως δυστυχώς δεν λειτουργεί μιας και το αποστακτήριο δεν παράγει πλέον απόσταγμα απο το 1975.

Τα πράγματα άρχισαν όμως να πηγαίνουν στραβά όταν η Αμερική κήρυξε ποτοαπαγόρευση μιας και ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση Ιρλανδέζικου whisky και η παράλληλη αύξηση των φόρων απο τη κυβέρνηση έδωσε τη χαριστική βολή ώστε να χάσει τη φήμη του.

Το 1966 οι εταιρείες Jameson, Powers και Cork Distillers ενωποιήθηκαν κάτω απο το όνομα Irish Distillers και tο 1975 μετά το κλείσιμο του Old Midleton, η παραγωγή όλη συγκεντρώθηκε στο New Midleton, και το 1973 όταν και το Bushmills - το τελευταίο ανεξάρτητο αποστακτήριο - ενσωματώθηκε στην εταιρεία, η Irish Distillers έγινε ο μοναδικός παραγωγός.

Όμως το 1989 ιδρύθηκε η ανταγωνιστική εταιρεία Cooley που έχει στην ιδιοκτησία της τις φίρμες Kilbeggan, Tyrconnel, Lockes, Millars και Connemara και εξαιτίας αυτού του γεγονότος και κάτω απο την πίεση του ανταγωνισμού, το Ιρλανδικό whisky ξαναζει μέρες δόξας και είναι αμέτρητα τα whisky υψηλής ποιότητας που μπορεί να βρει κανείς απο αυτή τη χώρα.

Τέλος, χρήσιμο είναι να πούμε οτι το συγκεριμένο ποτό στην Ιρλανδία αναφέρεται ως Whiskey ενώ στη Σκωτία ώς Whisky καθώς επίσης οτι τα Ιρλανδικά Whisky είναι προϊόν τριπλής απόσταξης, σε αντίθεση με τη Σκωτία όπου έχουμε διπλή απόσταξη, φυσικά με κάποιες εξαιρέσεις και στις δυο περιπτώσεις.

Κυριάκος Κοντογιώργης