Τα πάντα για το βαρέλι

Από τον Κ. Κοντογιώργη


Σε παλαιότερη επικοινωνία μας αναφέρθηκα στη σημασία του ξύλου μέσα στο οποίο παλαιώνει το whisky, σαν αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας παραγωγής στην Σκωτία, αλλά και γενικότερα σε όλες τις χώρες που παράγουν whisky.

Είπαμε λοιπόν οτι ο τύπος του βαρελιού μέσα στο οποίο ωριμάζει το whisky, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, αν όχι τον σημαντικότερο, στη διαδικασία παραγωγής, ενώ κάθε είδος ξύλου δίνει στο τελικό αποτέλεσμα τα δικά του, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.

Για παράδειγμα, βαρέλι bourbon, άλλες γεύσεις και αρώματα, βαρέλι sherry άλλες και ούτω καθεξής. Σήμερα λοιπόν, λέω πως καλό θα ήταν να εντρυφήσουμε λίγο παραπάνω στο θέμα, ξεκινώντας από μια αναλυτική παρουσίαση των τεσσάρων βασικών τύπων δρυός.

Έχουμε και λέμε λοιπόν:

Λευκή αμερικανική βελανιδιά, γνωστή και με το όνομα Quercus alba. Ή βιομηχανία bourbon στην Αμερική χρησιμοποιεί αποκλειστικά βαρέλια τέτοιου τύπου, ενώ και ένα ποσοστό από βαρέλια sherry, κατασκευάζονται επίσης απο Quercus alba. Αυτό το είδος ξύλου δίνει στο ποτό κυρίως αρώματα βανίλιας, ενώ δεν λείπουν και τα γλυκά καρυκεύματα

Ισπανική βελανιδιά, ή αλλιώς Quercus robur. Πρόκειται για τον πλέον συνηθισμένο τύπο βαρελιών sherry. Εδώ έχουμε αρώματα φρούτων, αποξηραμένων και μη, και γεύσεις κυρίως ξηρών καρπών, που συνοδεύονται από μια αίσθηση ξηρότητας στον ουρανίσκο.

Γαλλική βελανιδιά, ή Quercus petrea, ή Sessile. Χρησιμοποιείται κατά κόρον στην βιομηχανία cognac στην Γαλλία, όπου υπάρχει σε τεράστιες ποσότητες, μάλιστα απο κάποιες μάρκες όπως Courvoisier και Martell αποκλειστικά, ενω σε δεύτερο χρόνο χρησιμοποιείται και στη Σκωτία και Ιαπωνία για την παρασκευή whisky. Εδώ έχουμε γεύσεις με υψηλά επίπεδα σε τανίνες και επίσης γλυκές γεύσεις μπαχαρικών.

Τέλος, Ιαπωνική βελανιδιά Misunara, ή αλλιώς Quercus Mongolica. Σπάνιο και πανάκριβο είδος, αλλά και με αντίστοιχη, όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις ποιότητα. Σιγά σιγά ξεκινάει και στη Σκωτία, με πρωτη την εταιρία Chivas Brothers να πειραματίζεται με τον συγκεκριμένο τύπο βαρελιού. Συγκεκριμένα ο master blender της εταιρίας Colin Scot, χρησιμοποίησε misunara σε ένα περιορισμένης παραγωγής Chivas. Αρώματα σανταλόξυλου και λιβανιού και ακραία ποιότητα.

Πάμε τώρα στα μεγέθη των βαρελιών, λέγοντας κάποια πράγματα για τα βασικότερα εξ αυτών.

Βαρέλια bourbon
Χωρητικότητα 200 λίτρα, κατασκευή από Quercus alba. Σύμφωνα με τη νομοθεσία για το αλκοόλ στην Αμερική, ή βιομηχανία bourbon επιτρέπεται να χρησιμοποιεί μόνο καινούρια βαρέλια. Μόλις λοιπόν τελειώσουν τη δουλειά τους στην Αμερική , ταξιδεύουν για Σκωτία, Ιρλανδία και άλλες χώρες που παράγουν whisky, καθώς επίσης και στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, όπου χρησιμοποιούνται από αποστακτήρια που φτιάχνουν ρούμι όπως πχ τα Zacapa και Angostura.

Hogshead
Χωρητικότητα περίπου 225 λίτρα, κατασκευή από Quercus alba. Δημοφιλή σε Σκωτία και Ιρλανδία.

Butt, ή Shery Butt
Χωρητικότητα περίπου 500 λίτρα, κατασκευή κυρίως απο Quercus robur και εμποτισμός με sherry πριν τα αγοράσουν τα whisky distilleries. Κόστος 10 με 14 φορές περισσότερο από βαρέλια bourbon.

Puncheon, ή Sherry Puncheon
Χωρητικότητα ίδια με τα butt, σε κάποιες περιπτώσεις ελαφρώς μεγαλύτερη, και λίγο διαφορετικό σχήμα. Κατασκευή, είτε από Quercus alba, είτε από robur.

Barrique
Γνωστά και ως βαρέλια κρασιού. Χωρητικότητα από 225-300 λίτρα και κατασκευή, είτε από Quercus alba, είτε από Quercus petraea.

Quarter casks
Χωρητικότητα 50 λίτρα, κατασκευή απο Quercus alba. Επιτυγχάνουν ταχύτερη ωρίμανση και χρησιμοποιούνται κυρίως από τα ομόσταβλα αποστακτήρια Laphroaig και Ardmore.

Blood Tubs
Χωρητικότητα 40 λίτρα, κατασκευή Quercus alba. Χρησιμοποιούνται από κάποια αποστακτήρια για ιδιώτες καταναλωτές που θέλουν να φτιάξουν το δικό τους whisky. Επίσης περιστασιακά χρησιμοποιούνται και βαρέλια από ρούμι, κρασί Madeira, αλλά κάτι τέτοιο σπανίζει.

Τέλος, το αγαπημένο μου είδος. Port Pipe
Ή μεγαλύτερη χωρητικότητα με 650 λίτρα, ως επί το πλείστον χρησιμοποιείται για τα finishes, αν και κάποιοι ποτοποιοί τα χρησιμοποιούν για εξ ολοκλήρου ωρίμανση. Εδώ θα πρέπει να πω οτι το κορυφαίο whiskey που έχω δοκιμάσει στα 30 και πλέον χρόνια που πίνω, έχει παλαιώσει εν μέρει και σε port pipes και δεν είναι άλλο από το εξωγήινο Midletton 1973 26 ετών.

Κυριάκος Κοντογιώργης


Ο Κυριάκος Κοντογιωργης ασχολείται από το 1992 με τα κρασιά και τα αποστάγματα, είναι ιδιοκτήτης εταιρείας που ασχολείται με την εμπορία των συγκεκριμένων προϊόντων, καθώς επίσης είναι και γνωστός συλλέκτης whisky και cognac. Είναι μόνιμος συνεργάτης του Whisky Magazine τα τελευταία χρόνια, και έχει επίσης μόνιμη συνεργασία με όλους τους μεγάλους οίκους δημοπρασιών whisky, όπως Christies, McTears, Bonhams. Η ενασχόληση του για 22 και πλέον χρόνια σε αυτό τον χώρο, του έχει δώσει βαθιά και εμπεριστατωμένη γνώση στο whisky, τόσο σε επίπεδο τεχνικών στοιχείων, όσο και σε επίπεδο ιστορικών λεπτομερειών.

Share: