Μιλάμε για Σαββατιανό

Μιλάμε για Σαββατιανό
Από την Μαριάννα Μακρύγιαννη AIWS

Ίσως κάποιοι διαβάζοντας τον τίτλο να θεωρήσουν ότι θα μιλήσουμε για μέτρια και αδιάφορα κρασιά. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι, αφού το Σαββατιανό είναι μία ποικιλία που θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε παρεξηγημένη, υποτιμημένη και αδικημένη. Στην πραγματικότητα θα μιλήσουμε για ποιοτικά και πολύ καλά κρασιά και για μια ποικιλία που με τις προσπάθειες σπουδαίων παραγωγών, κυρίως από την Αττική, έχει αφήσει πίσω της την μέτρια εικόνα του παρελθόντος και μας εκπλήσσει στο ποτήρι.

Ξεκινώντας από τα πολύ βασικά, να πούμε κάτι που μάλλον το ξέρετε ήδη. Είναι λευκή ποικιλία! Το Σαββατιανό είναι ανθεκτικό στην ζέστη και στην ξηρασία, ενώ προσαρμόζεται εύκολα σε διαφορετικές κλιματικές συνθήκες. Για αυτά τα χαρακτηριστικά του, είναι αρκετά δημοφιλές στην κεντρική Ελλάδα και ιδιαίτερα την Αττική, την Βοιωτία και την Εύβοια. Για την ακρίβεια είναι η πιο πολυφυτεμένη ποικιλία στην Στερεά Ελλάδα και μάλλον παραμένει η πιο πολυφυτεμένη σε όλη την Ελλάδα (το ‘μάλλον’- γιατί είναι δύσκολο να βρεις στατιστικά στην χώρα μας). Στην περιοχή της Αττικής καλύπτει περίπου το 80% του αμπελώνα. Στην Εύβοια και στην Βοιωτία μπορεί να την ακούσετε και σαν Λευκή Κοντούρα.

Μπορεί να σας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι είναι η πιο ‘πολυφυτεμένη’ ποικιλία στην Ελλάδα, ενώ συγκριτικά με άλλες ποικιλίες όπως για παράδειγμα η Μαλαγουζιά και το Ασύρτικο, τα εμφιαλωμένα κρασιά που συναντάμε από Σαββατιανό είναι λιγότερα, και αυτό γιατί ο μεγαλύτερος όγκος του κρασιού που παράγεται δεν ‘αγγίζει’ το ποιοτικό εμφιαλωμένο κρασί. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μία ποικιλία δύο ταχυτήτων. Καθώς είναι αρκετά παραγωγική, μπορεί να δώσει μεγάλες στρεμματικές αποδόσεις που οδηγούν σε πολύ μέτρια και ουδέτερα, μαζικής παραγωγής κρασιά, με μεγάλο μέρος αυτών να είναι ρετσίνες.

Όταν όμως καλλιεργείται στα πιο ψυχρά μέρη, με χαμηλές αποδόσεις και με τις σύγχρονες μεθόδους διαχείρισης να εφαρμόζονται στον αμπελώνα, αλλά και με την ανάλογη φροντίδα να ακολουθείται στο οινοποιείο, η ποικιλία δείχνει την δυναμική της και την ποιότητα της, παράγοντας κομψά και απολαυστικά κρασιά. Αυτά τα κρασιά μας ενδιαφέρουν, για αυτά θα μιλήσουμε και αυτά έχουμε επιλέξει στο House οφ ΐνε. Το Σαββατιανό Α.Φράγκου, το Σαββατιανό Γ. Κοκοτός, το Σαββατιανό Μάρκου, το Μυλωνάς - Σαββατιανό, και το Παπαγιαννάκος - Σαββατιανό, είναι κάποια από αυτά!

Η νέα γενιά Σαββατιανών, είναι κρασιά που δεν ‘φωνάζουν’ αλλά γοητεύουν με τον ζουμερό αλλά και φινετσάτο χαρακτήρα τους. Τα αρώματα που συναντάμε συχνά σε ένα Σαββατιανό είναι τα εσπεριδοειδή με έμφαση στο λεμόνι, η μπανάνα, το αχλάδι, το ροδάκινο, το βερίκοκο, κάποια λευκά λουλούδια, βότανα αλλά και φυτικά αρώματα που θυμίζουν φρεσκοκομμένα χόρτα. Τα κρασιά όσο ωριμάζουν εμφανίζουν ορυκτά στοιχεία. Στο στόμα είναι νόστιμα, με μέτριο σώμα, μέτρια οξύτητα και ισορροπία. Κάποια δείγματα, όπως το Παπαγιαννάκος Σαββατιανό βαρέλι, περνούν από βαρέλι και αποκτούν ακόμα πιο πολύπλοκο χαρακτήρα. Γενικότερα όμως θέλει προσοχή το βαρέλι γιατί τα στοιχεία της δρυός μπορούν να ‘σκεπάσουν’ τα πρωτογενή χαρακτηριστικά της ποικιλίας.

Σχετικά με την παλαίωση, το Σαββατιανό δεν είναι η ποικιλία που σου έρχεται από τις πρώτες στο μυαλό, όταν μιλάμε για δυνατότητα εξέλιξης και συστήνεται να τα πίνουμε σχετικά φρέσκα. Δεν θεωρώ ότι θα φτάσουμε να γράψουμε κάποια στιγμή, ‘κρατήστε τα κρασιά σας 3-4 χρόνια για να εξελιχθούν, γιατί είναι κρίμα να τα πιείτε φρέσκα’ όπως λέμε πολύ συχνά για το Ασύρτικο για παράδειγμα, αλλά έχουμε δει κρασιά από Σαββατιανό που αποδεικνύουν ότι υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να παλαιώσει. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα είναι τα Σαββατιανά του Βασίλη Παπαγιαννάκου από τις χρονιές του 2008 (Παπαγιαννάκος - Σαββατιανό 2008) και του 2012 (Παπαγιαννάκος - Σαββατιανό 2012) που με 5,6, ακόμα και 8 χρόνια στην πλάτη τους έβγαλαν απίστευτη πολυπλοκότητα. Και δεν είναι τα μόνα. Έχουμε δει ώριμα κρασιά από τον Γιώργο Βασιλείου, τον Σταμάτη Μυλωνά αλλά και τους Αμπελώνες Μάρκου που έχουν εξελιχθεί πολύ όμορφα στον χρόνο.

Το επίπεδο των κρασιών αυτή την στιγμή στην Αττική είναι υψηλό, αλλά οι παραγωγοί δεν σταματούν εδώ. Συνεχώς εξελίσσονται και πειραματίζονται . Σιγά σιγά κάνουν την εμφάνιση και άλλα στυλ κρασιών όπως τα αφρώδη (Botanic Ρετσίνα Sparkling) και τα γλυκά, τα πρώτα ‘single vineyard’ είναι γεγονός, ενώ οι παραγωγοί προσπαθώντας να εξερευνήσουν τις δυνατότητες της, ζυμώνουν σε αμφορείς, παράγουν κρασιά χωρίς θειώδη και πειραματίζονται με τις ‘πορτοκαλί΄ οινοποιήσεις. Είναι σίγουρα ότι το Σαββατιανό θα πάει ακόμα ‘παρακάτω’!

Ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας του Σαββατιανού, αποτελεί η Ρετσίνα. Όταν μιλάμε για ρετσίνα η πρώτη ποικιλία που μας έρχεται στο μυαλό και έχει συνδεθεί με αυτό το ταλαιπωρημένο στυλ κρασιού είναι το Σαββατιανό. Οι κακές ρετσίνες του παρελθόντος παρέσυραν και το Σαββατιανό και αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάποιοι έχουν συνδέσει την ποικιλία με κακά κρασιά. Όμως η νέα γενιά Σαββατιανών συμπεριλαμβάνει και τις σύγχρονες ρετσίνες στις οποίες τα αρώματα της ρετσίνης συνυπάρχουν με τα αρώματα και τις γεύσεις της ποικιλίας και δεν τα σκεπάζουν, ούτε καλύπτουν ελαττώματα όπως γινόταν στο παρελθόν. Αν δεν έχετε πειστεί ακόμα ότι το ζευγάρι Ρετσίνα-Σαββατιανό μπορεί να δώσει αξιόλογα κρασιά δοκιμάστε την Παπαγιαννάκος - Ρετσίνα και σίγουρα θα αλλάξετε γνώμη.

Εκτός από τα μονοποικιλιακά κρασιά, το Σαββατιανό συμμετέχει και σε χαρμάνια όπου αναμιγνύεται με ποικιλίες όπως ο Ροδίτης (Στροφιλιά Λευκή) και το Ασύρτικο (Μυλωνάς - Άποψη) αλλά και με λευκές διεθνείς ποικιλίες.

Αξίζει να πούμε ότι παλαιότερα υπήρχε ο οίνος ΟΠΑΠ Κάντζα όπου παράγονταν κρασιά μόνο από Σαββατιανό, αλλά αφορούσε ελάχιστους παραγωγούς και εγκαταλείφθηκε, ώστε να ενισχυθούν οι Τοπικοί Οίνοι. Το επίπεδο όμως των κρασιών, μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι έχει έρθει η ώρα για έναν οίνο ΠΟΠ από Σαββατιανό στην περιοχή της Αττικής, που να περιλαμβάνει μία ευρύτερη έκταση αλλά αυστηρά κριτήρια. Ο μόνος οίνος ΠΟΠ που συμμετέχει το Σαββατιανό είναι ο ΠΟΠ Αγχίαλος, όμως η πλειοψηφία των κρασιών που παράγονται δεν είναι άξια λόγου.

Εκτός από τα όμορφα χαρακτηριστικά του το Σαββατιανό έχει ακόμα δύο πλεονεκτήματα. Την καλή σχέση τιμής ποιότητας με τις τιμές να βρίσκονται σε πολύ λογικά επίπεδα και το ότι συνδυάζεται με ευρεία γκάμα φαγητών, κερδίζοντας εύκολα θέση στο καθημερινό μας τραπέζι. Λαδερά φαγητά, πιάτα με λαχανικά, ψάρια, θαλασσινά, τυριά αλλά και λευκά κρέατα ψητά ή μαγειρευτά μπορούν να βρουν το ταίρι τους σε ένα Σαββατιανό που κοστίζει περίπου 7€!


Στην υγειά σας!

Μαριάννα Μακρύγιαννη AIWS


Μοιραστείτε το άρθρο: