Ανακαλύπτουμε την Rioja

Τι θα λέγατε να πάμε μία «οινική» βόλτα στην Ισπανία και συγκεκριμένα στα βόρεια της χώρας, όπου βρίσκεται η Rioja, μία από τις σπουδαιότερες περιοχές της Ευρώπης για την παραγωγή κυρίως ερυθρών κρασιών;

 

H Rioja DOCa αποτελεί την παλαιότερη Ονομασία Προέλευσης της Ισπανίας (θεσπίστηκε το 1925) και είναι πρώτη που απέκτησε το καθεστώς Calificada (DOCa) το 1991. Περιβάλλεται στα βορειοανατολικά από τα Πυρηναία Όρη που χωρίζουν τη Γαλλία και την Ισπανία, και στα βορειοδυτικά από τα Κανταβρικά Όρη. Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι ο ποταμός Ebros που ρέει από τα ανατολικά βουνά της Κανταβρίας προς τη Μεσόγειο, διασχίζοντας την περιοχή.

 

Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Rioja, στην περιοχή δραστηριοποιούνται 567 οινοποιεία και 14.800 αμπελοκαλλιεργητές, καλλιεργούνται 65.000 εκτάρια αμπελώνων και τα κρασιά της εξάγονται σε 124 χώρες, ενώ τα κελάρια των οινοποιών διαθέτουν τον μεγαλύτερο αριθμό (1.356.820) βαρελιών από οποιαδήποτε άλλη περιοχή στον κόσμο.

 

 

H Rioja χωρίζεται σε τρεις υποπεριοχές που βρίσκονται γύρω από την πόλη του Logrono και από τον ποταμό ebro σε 144 κοινότητες. H Rioja Alavesa βρίσκεται δυτικά του Logrono, στην δεξιά όχθη του Ebro. Εδώ παράγονται τα πιο φινετσάτα και πιο φρέσκα κρασιά. Η Rioja Alta, η μεγαλύτερη από τις τρεις περιοχές, βρίσκεται και αυτή δυτικά του Logrono, και εκτείνεται κυρίως νότια του ποταμού. Εδώ το ελαφρώς πιο ζεστό κλίμα ευνοεί την παραγωγή πλούσιων κρασιών παλαίωσης. Και στις δύο αυτές περιοχές το υψόμετρο κυμαίνεται από 500 – 800  μέτρα και δέχονται την επίδραση του Ατλαντικού Ωκεανού.  Η τρίτη υποπεριοχή, η Rioja Oriental (πρώην Baja), εκτείνεται ανατολικά της πόλης, κυρίως στην νότια πλευρά του Ebro και αποτελεί την περιοχή με το ζεστότερο κλίμα, παράγοντας πλούσια, με υψηλό αλκοόλ κρασιά. Πολλοί παραγωγοί  αναμιγνύουν κρασιά και από τις τρεις περιοχές.

 

Το μεγαλύτερο μέρος των κρασιών της Rioja είναι ερυθρά. Η ποικιλία που κυριαρχεί στην Rioja (και κατάγεται από την περιοχή) είναι το Tempranillo, το οποίο είναι ικανό να παράγει κρασιά με δυνατότητα μακράς παλαίωσης, αισθητή οξύτητα σε ισορροπία με το αλκοόλ αλλά και πυκνό φρούτο. Τέσσερεις ακόμα ερυθρές ποικιλίες επιτρέπονται, οι  Mazuelo (Carignan), Graciano, Garnacha (Grenache) και Maturana Tinta. Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ερυθρών κρασιών της Rioja είναι η μεγάλη δυνατότητα παλαίωσής τους, με τον χρόνο παραμονής στα βαρέλια να παίζει σημαντικό ρόλο για το στυλ και την ποιότητα των κρασιών. Παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν βαρέλια από αμερικάνικη δρυ που προίκιζαν τα κρασιά με έντονα στοιχεία βανίλιας, καρύδας και κέδρου. Τα τελευταία χρόνια η χρήση γαλλικών βαρελιών (και ο συνδυασμός αμερικάνικης – γαλλικής δρυς) αυξάνεται συνεχώς με σκοπό την παραγωγή πιο κομψών κρασιών με έμφαση στο πυκνό φρούτο.

 

Μπορεί η περιοχή να κυριαρχείται από τα ερυθρά κρασιά, όμως κάτω από την ονομασία προέλευσης της Rioja παράγονται και λευκά και ροζέ κρασιά. Για τα λευκά κρασιά που φέρουν την ένδειξη rioja DOCa, και καλύπτουν ποσοστό μικρότερο του 10% της συνολικής παραγωγής, επιτρέπονται 9 διαφορετικές ποικιλίες με τις περισσότερες φυτεύσεις να καταλαμβάνει η Viura. Ακολουθούν οι Garnacha Blanca, η Malvasía Riojano και η Maturana Blanca, ενώ επιτρέπεται και η χρήση των Chardonnay, Tempranillo Blanco, Sauvignon Blanc, Turruntés και Verdejo. Τα ‘παραδοσιακά στυλ’ λευκών κρασιών ωριμάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε δρύινα βαρέλια και έχουν ένα απαλά οξειδωτικό στυλ. Τα μοντέρνα κρασιά ωριμάζουν για συντομότερο χρόνο σε βαρέλια εστιάζοντας περισσότερο στο καθαρό φρούτο. Τα κρασιά Muga Rioja και Placet Valtomelloso είναι δύο εκπληκτικές εκφράσεις λευκής Rioja! Με τo Rioja Rosado, Marques de Ceceres παίρνουμε μία ωραία γεύση από τα ροζέ κρασιά της περιοχής.

 

Στην DOCa Rioja πρόσφατα επετράπη και η παραγωγή αφρώδων λευκών και ροζέ οίνων με την παραδοσιακή μέθοδο.

 

 

Ανάλογα με το χρόνο παλαίωσης, τα κρασιά χωρίζονται σε 4 κατηγορίες. Τα «Generic» είναι τα φρέσκα κρασιά  στον πρώτο ή τον δεύτερο χρόνο τους. Τα ερυθρά «Crianza» (Ibericos Crianza, Torres) απαιτούν συνολικά δύο χρόνια παλαίωσης πριν από την κυκλοφορία τους, με ένα τουλάχιστον σε δρύινα βαρέλια, ενώ για τα λευκά (και τα ροζέ) απαιτούνται συνολικά 18 μήνες παλαίωσης με τουλάχιστον 6 μήνες σε βαρέλι.  Για τα ερυθρά «Reserva» απαιτούνται τουλάχιστον 3 χρόνια παλαίωσης εκ των οποίων τουλάχιστον ένα πρέπει να είναι σε βαρέλια και τουλάχιστον 6 μήνες στη φιάλη. Για τα λευκά κρασιά, η ελάχιστη περίοδος παλαίωσης είναι 2 χρόνια, με τουλάχιστον 6 μήνες σε βαρέλια. Για τα ερυθρά «Gran Reserva» που παράγονται συνήθως στις καλύτερες χρονιές, απαιτούνται τουλάχιστον 60 μήνες παλαίωσης εκ των οποίων τουλάχιστον 24 μήνες πρέπει να είναι σε βαρέλια και 24 μήνες στη φιάλη, ενώ για τα λευκά η ελάχιστη περίοδος παλαίωσης είναι 4 χρόνια, με τουλάχιστον 6 μήνες σε βαρέλια. Από το 2018 επετράπη η χρήση του όρου στην ετικέτα «Viñedos Singulares» που σημαίνει Single Vineyards, εφόσον τα κρασιά πληρούν κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

 

Πολλές φορές η παλαίωση των κρασιών ξεπερνάει κατά πολύ το ελάχιστο απαιτούμενο. Το Vina Tondonia Rioja Reserva είναι ένα τέτοιο παράδειγμα που παλαιώνει για 6 χρόνια στο βαρέλι και άλλα 6 στην φιάλη πριν κυκλοφορήσει στην αγορά. Μερικοί ποιοτικοί παραγωγοί επιλέγουν να μην αναφέρουν τις ενδείξεις αυτές, ακόμα και αν τις ‘δικαιούνται’, όπως για παράδειγμα το Finca Allende. Αν πάλι θέλετε να γευτείτε την φρέσκια και φρουτένια εκδοχή της ερυθρής Rioja επιλέξτε το Bodega Lanzaga LZ Rioja!

 

Στην Rioja λοιπόν ο οινόφιλος μπορεί να βρει πολλά διαφορετικά στυλ! Από φρέσκα ευκολόπιοτα κρασιά για άμεση κατανάλωση σε όλα τα “χρώματα” μέχρι υπερσυμπυκνωμένα κρασιά παλαίωσης. Κρασιά για όλες τις περιστάσεις και σε όλα τα εύρη τιμών!