Aφιέρωμα στο μυρωδάτο Μοσχάτο και τα παιδιά του

Εννέα Μαΐου ήταν η παγκόσμια ημέρα του Μοσχάτου. Εάν σκέφτεστε ποτέ πώς είναι λίγο υπερβολή να έχουμε για όλα μια παγκόσμια ημέρα τότε εδώ ίσως θα έπρεπε να κάνετε μία υποχώρηση. Το Μοσχάτο θεωρείται μία από τις αρχαιότερες ποικιλίες σταφυλιού, ενώ είναι ίσως και η πρώτη που “εξημερώθηκε” και καλλιεργήθηκε εκτενώς.

Θεωρίες θέτουν την ιστορία των προγόνων του από το 3000 π.Χ.  να καλλιεργούνται από τους αρχαίους Αιγύπτιους και Πέρσες, ενώ άλλοι αμπελογράφοι πιστεύουν ότι η διάδοση της οικογένειας ξεκίνησε από το 800 π.Χ. από τους Έλληνες και Ρωμαίους.

Όσον αφορά την προέλευση του ονόματός του, οι υποθέσεις είναι ακόμη περισσότερες.

Η ετυμολογία ξεκινάει από την περσική λέξη musch, την ελληνική μόσχος, ενώ αναφερόμενοι σε πιθανούς τόπους γέννησης της ποικιλίας έχουμε το την πόλη του Mουσκάτ στον κόλπο του Ομάν, αλλά και το δικό μας Μοσχάτο στον κόλπο του Φαλήρου.

Η ευρύτερη οικογένεια του Μοσχάτου περιλαμβάνει κάπου στις 200 ποικιλίες σταφυλιού, αλλά και αρκετούς κλώνους του. Από αυτούς σημαντικότερους στην Ελλάδα έχουμε:

 

Μοσχάτο Αλεξάνδρειας ή Λήμνου

Οι ρίζες του πιθανότατα βρίσκονται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, ωστόσο στην ηφαιστειογενή Λήμνο εδραιώθηκε άριστα. To Κτήμα Χατζηγεωργίου είναι πρωτοπόρος στη χρήση του και κάνει τα πάντα με αυτό. Για ξηρό λευκό πάμε στο εκρηκτικό Λαγοπάτι γεμάτο τριαντάφυλλα, ροδάκινο και τραγανό σταφύλι. Για γλυκό στο Ηφαίστου Γνώση με το Μοσχάτο να έχει λιαστεί και εκτός από μαυρισμένο χρώμα να έχει αποκτήσει εξελιγμένα αρώματα σταφίδας και τα αρώματα του να είναι σε αποξηραμένο ύφος. Το μπουκέτο συμπληρώνεται από τα γλυκά μπαχαρικά της δρυός στην οποία ωριμάζει. Εάν θέλουμε Μοσχάτο με φυσαλίδες και δεν πάμε στο Asti της Ιταλίας, το τρίο ολοκληρώνεται από το Moscato d’ Ifestia για ένα δροσιστικό κλείσιμο γεύματος.

 

 

Λευκό μικρόρωγο Μοσχάτο 

Θεωρείται ο “βασιλιάς” της οικογένειας, και όπως φανερώνει το όνομα οι ρώγες του μπορεί να είναι μικρές, αλλά είναι και πανίσχυρες. Παρουσιάζει τα πιο έντονα και σύνθετα αρώματα από την οικογένεια του, αλλά με γαλαζοαίματη κομψότητα.

Τα πρόσωπα του εδώ είναι πολλά: Σάμου, Σπίνας, Ρίου ή Μοσχούδι, ή απλά Μοσχάτο Λευκό.

Για το μεγαλείο της Σάμου στα ενισχυμένα Μοσχάτα μιλήσαμε σε προηγούμενο άρθρο, αλλά το ρεπερτόριο του οινοποιητικού συνεταιρισμού της Σάμου περιλαμβάνει και το επιδόρπιο Nectar όπου λαϊκά, είναι όνομα και πράγμα. Το υπερώριμο Μοσχάτο λιάζεται για να εξελίξει και αποξηράνει τα άνθη και ζουμερά φρούτα που έχει και υστέρα ξεκουράζεται σε βαρέλι για το στρογγύλεμα και τον αρωματικό εμπλουτισμό του.

Στην Κρήτη, μεταμορφώνεται στο Μοσχάτο Σπίνας παίρνοντας το όνομά του από το ομώνυμο χωριό των Χανίων. Τα αποτελέσματα σε όλο το νησί είναι άκρως θελκτικά, κυρίως σε φρέσκο στυλ,  Χρησιμοποιείται επίσης σε blend μαζί με άλλες ποικιλίες για να τους χαρίσει την αρωματική του ένταση. Μία οινοποίησή του όμως ίσως μπορεί να ξεχωρίσει. Το Οινοποιείο Στραταριδάκη έχοντας μεγάλη πίστη στην ποικιλία και χρησιμοποιώντας γηραιά αμπέλια δημιούργησε το Ίνατος. Αποδεικνύει πώς ένα ξηρό Μοσχάτο δεν χρειάζεται να είναι οινοποιημένο για νεανικό στυλ. Μοσχάτο Σπίνας λοιπόν, που περνάει 10 μήνες σε βαρέλι και οινολάσπες με τα γλυκά και κρεμώδη αρώματα τους να έρχονται σε αρμονική συνύπαρξη με την μεθυστική χάρη της ποικιλίας. Η πολυπλοκότητα μιας αρωματικής ποικιλίας περνάει σε άλλο επίπεδο.

Πηγαίνοντας στην δυτική πλευρά της Πελοποννήσου, προς Αχαΐα μεριά συναντάμε το ΠΟΠ Μοσχάτος Ρίου-Πατρών από την Οινοποιία Παρπαρούση. Το ευωδιαστό Μοσχάτο λιάζεται για 10 ημέρες για την απόκτηση των προδιαγραφών ενός επιδόρπιου κρασιού. Αποτελεί από τις πιο φρέσκιες εκδόσεις γλυκού Μοσχάτου, χωρίς την επέμβαση της δρυός. Λεμονανθοί και μία ύφανση από φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα εσπεριδοειδών όπως λεμόνι, σανγκουίνι, αλλά και χυμώδες ροδάκινο. Η οξύτητα λυτρώνει από την γλύκα και προσδίδει χάρη.

 

 

Μοσχάτο Αμβούργου ή Τυρνάβου

Εδώ θα γίνει αλλαγή κλάσης. Ναι μεν υπάρχουν αξιόλογα κρασιά από την ποικιλία, αλλά πρέπει να παραδώσουμε την σκηνή στα τσίπουρα ή και αποστάγματα σταφυλής. Με χρήση καλής πρώτης ύλης και γνώση στην απόσταξη, τα πνεύματα που ακολουθούν δεν είναι αυτά που ίσως έχουμε συνηθίσει.

Η Αποσταγματοποιία Τσιλιλή δημιούργησε το Απόσταγμα Σταφυλιού Μοσχάτο Αμβούργου χρησιμοποιώντας ολόκληρο τον καρπό με σεβασμό στο σταφύλι. Αποστάζεται το σύνολο των στέμφυλων αλλά και του οίνου που προκύπτει από ελεγχόμενη με φροντίδα ζύμωση. Το αποτέλεσμα είναι ένα από τα πιο αρωματικά αποστάγματα της ελληνικής αγοράς μέσω της συμπύκνωσης ολόκληρης της ουσίας του Μοσχάτου.

Η Οικογένεια Κατσάρου διατηρώντας την ονομασία τσίπουρο Τυρνάβου πρόσθεσε στην ιστορία της το Angel Tears. Τα δάκρυα των αγγέλων προκύπτουν από Μοσχάτο Τυρνάβου χειρισμένο με σεβασμό και μετά τη ζύμωσή του, αποστάζεται τρεις φορές. Η πρώτη απόσταξη είναι απαραίτητη, η δεύτερη καθαρίζει τα αρώματα, και η τρίτη δίνει πλέον κρυστάλλινη υφή και θέτει τον πήχη της ποιότητας ψηλά. Ένα τσίπουρο που μόνο με τα δάκρυα των αγγέλων θα μπορούσε να παρομοιαστεί.