Βόλτα στους πιο ορεινούς αμπελώνες της Ελλάδας

Βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα! Ημερολογιακά τουλάχιστον γιατί ο καιρός προς το παρόν μοιάζει περισσότερο ανοιξιάτικος παρά χειμωνιάτικος. Αν και αυτή η καλοκαιρία μας βολεύει όσον αφορά την θέρμανση, μπορώ να πω ότι μου έχουν λείψει οι κρύες χειμωνιάτικες ημέρες. Πήρα και καινούριο χειμωνιάτικο μπουφάν, και δεν το έχω φορέσει ακόμα! Τι λέτε λοιπόν να πάρουμε τα βουνά; Να επισκεφθούμε νοερά τα πιο ορεινά αμπελοτόπια της χώρας να νιώσουμε λίγο χειμώνα; Και δεν είναι λίγες η ορεινές περιοχές! Μπορεί η Ελλάδα να περιβάλλεται από θάλασσα και να έχει αμέτρητα χιλιόμετρα ακτογραμμής, είναι όμως ταυτόχρονα και μία χώρα με εξαιρετικά ορεινή τοπογραφία. Ποσοστό μεγαλύτερο από 70% της συνολικής έκτασης καλύπτεται από ορεινούς όγκους, τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά. Ας δούμε τις πιο ψυχρές και πιο ορεινές οινοπαραγωγικές περιοχές της χώρας μας.

 

 

Ήπειρος

Ξεκινάμε από την  Ήπειρο, μία από τις πιο ορεινές περιφέρειες της Ελλάδας, όπου ο κύριος όγκος των αμπελώνων συγκεντρώνεται στα Ιωάννινα και συγκεκριμένα στην περιοχή της Ζίτσας και του Μετσόβου. Στο Μέτσοβο, που αποτελεί μία από τις ψυχρότερες αμπελουργικές περιοχές της χώρας καθώς η οροσειρά της Πίνδου εμποδίζει οποιαδήποτε επίδραση από την θάλασσα, καλλιεργούνται αμπελώνες ακόμα και σε υψόμετρο που ξεπερνάει τα 1000 μέτρα. Εδώ συναντάμε τόσο γηγενείς όσο και διεθνείς ποικιλίες με πιο χαρακτηριστική το Cabernet Sauvignon (Rossiu di Munte Γινιέτς). Στην περιοχή της Ζίτσας όπου βρίσκεται και η ζώνη ΠΟΠ Ζίτσα, οι αμπελώνες εκτείνονται σε υψόμετρο μεταξύ 500 – 700 μέτρων και εδώ ευδοκιμούν η τοπική λευκή ποικιλία Ντεμπίνα (Ζίτσα Classico) και οι ερυθρές Βλάχικο και Μπεκάρι αλλά και κάποιες διεθνείς.

 

Αμύνταιο

Το Αμυνταίο βρίσκεται σε ένα οροπέδιο στα 600-750μ. υψόμετρο στην Φλώρινα και συγκαταλέγεται και αυτή ανάμεσα στις πιο ψυχρές αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδας. Περιβάλλεται από τρία βουνά, το Βέρμιο, τον Βόρα και το Βίτσι και το κλίμα είναι ηπειρωτικό. Οι λίμνες των Πετρών και της Βεγορίτιδας μετριάζουν τις ακραίες συνθήκες και δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για αμπελοκαλλιέργεια. Εδώ κυριαρχεί το Ξινόμαυρο όπου είναι και η μόνη επιτρεπόμενη ποικιλία για τα ερυθρά ξηρά (Κτήμα ΑΛΦΑ Ξινόμαυρο Reserve Παλαιά Κλήματα) και τα ροζέ ήσυχα (Ακακίες) και τα αφρώδη κρασιά ΠΟΠ Αμύνταιο.

 

Σιάτιστα

Νότια της Φλώρινας, στην Κοζάνη βρίσκεται η Σιάτιστα που είναι χτισμένη στις ρίζες του όρους Βέλια, σε υψόμετρο 900 μέτρων. Στους πολύ ορεινούς αμπελώνες, σημαντική θέση κατέχουν το Ξινόμαυρο (Κτήμα Δύο Φίλοι Ξινόμαυρο), το Μοσχόμαυρο αλλά και διεθνείς ποικιλίες που ευδοκιμούν σε ψυχρά κλίματα όπως το Pinot Noir (Κτήμα Δύο Φίλοι Pinot Noir), ενώ παράγονται και κάποια γλυκά κρασιά.

 

Μεσενικόλα

Στην περιοχή Μεσενικόλα που βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της λίμνης Πλαστήρα, στο νομό Καρδίτσας, οι αμπελώνες εκτείνονται σε υψόμετρο μέχρι τα 750 μέτρα. Το κλίμα είναι αρκετά ψυχρό και επηρεάζεται από τις ψηλές οροσειρές της Πίνδου και των Αγράφων. Εδώ βρίσκεται και η μικρή ομώνυμη ζώνη ΠΟΠ Μεσενικόλα, όπου παράγονται ερυθρά κρασιά από Μαύρο Μεσενικόλα, Carignan και Syrah (Messenicola).

 

 

Αιγιαλεία

H Αιγιάλεια είναι μία από τις πιο όμορφες ορεινές αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδας και ίσως η περιοχή με τους ‘υψηλότερους’ αμπελώνες καθώς καλλιεργούνται αμπέλια ακόμα και σε υψόμετρο που αγγίζει τα 1100 μ. Το ορεινό αυτό εξαιρετικό terroir διαμορφώνεται από βουνά, χαράδρες, φαράγγια και ποταμούς που εκβάλουν στον κορινθιακό κόλπο αλλά και από έναν πλούσιο καμβά γηγενών ποικιλιών. Κυριαρχεί ο ερυθρωπός Ροδίτης (Icon R), σημαντική είναι όμως και παρουσία ποικιλιών όπως η Μαυροδάφνη (Τσιγκέλω), το Μαύρο Καλαβρυτινό (Μαύρο Καλαβρυτινό Nature), ο Σιδερίτης (Sideritis in Amphorea), το Λαγόρθι (Κτήμα Μέγα Σπήλαιο Λευκό) και άλλων Ελληνικών και διεθνών σταφυλιών.

 

Μαντινεία

Ο αμπελώνας της Μαντινείας βρίσκεται στην Αρκαδία, στην καρδιά της Πελοποννήσου, η οποία παρόλο που βρίσκεται στο νότιο τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας είναι μία από τις ψυχρότερες περιοχές της χώρας λόγο υψομέτρου. Περιβάλλεται από τα βουνά Μαίναλο, Ολίγυρτο, Κτενιά και Πάρνωνα. Το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης ΠΟΠ Μαντινεία εκτείνεται στο ομώνυμο οροπέδιο σε μέσο υψόμετρο 660 μέτρα ενώ οι αμπελώνες στις γύρω πλαγιές φτάνουν τα 800 μέτρα. Η ποικιλία που έχει ταυτιστεί με τη περιοχή, την ζώνη ΠΟΠ Μαντινεία και με τα γοητευτικά και εξωστρεφή λευκά και ροζέ κρασιά όπως τα Οροπέδιο, Thea Μαντινεία και Ροζέ Μορόπουλου, δεν είναι άλλη από το Μοσχοφίλερο.

 

Νεμέα

Παραμένουμε στην Πελοπόννησο και πάμε στην Νεμέα όπου εκεί οι αμπελώνες μπορεί να ξεκινούν από τον κάμπο, όμως σε ορεινές κοινότητες όπως ο Ασπρόκαμπος και το Ψάρι το υψόμετρο ξεπερνάει ακόμα και τα 850 μ. Η ζώνη της Νεμέας χωρίζεται κλιματολογικά σε τρεις άτυπες ‘υπόζώνες’ βάση υψομέτρου.  Στην πεδινή ζώνη (230 – 450μ), στην ημιορεινή (450-650μ) και στην ορεινή ζώνη από 650 έως 850 μ. όπου το κλίμα εμφανίζεται αρκετά ψυχρό. Όπως είναι γνωστό σε όλους, η Νεμέα είναι συνώνυμο το Αγιωργίτικου και κυρίως των εξαιρετικών ερυθρών ξηρών ΠΟΠ Νεμέα κρασιών όπως το Σπάνιες Γαίες, "Μαύρος Κώνος". Ωστόσο από αυτά τα υψηλά υψόμετρα έρχονται και κάποια υπέροχα δροσερά ροζέ κρασιά από Αγιωργίτικο όπως το Οδίτης.

 

 

Σάμος

Πάμε και στα νησιά τώρα καθώς και εκεί θα βρούμε αρκετούς ορεινούς αμπελώνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Σάμος όπου η αμπελώνες ξεκινούν από τα πεδινά και ‘σκαρφαλώνουν’ μέχρι τα 1.000μ. υψόμετρο. Αυτοί οι, σπάνιας ομορφιάς, ορεινοί αμπελώνες είναι διαμορφωμένοι σε πεζούλες και δίνουν εξαιρετικής ποιότητας  Μοσχάτο Άσπρο για τα περίφημα γλυκά κρασιά ΠΟΠ Σάμος (Samos Grand Cru).

 

Κεφαλονιά

Η Κεφαλονιά τώρα, το νησί του Ιονίου με την πιο έντονη οινική δραστηριότητα, μορφολογικά χαρακτηρίζεται από το όρος Αίνος που καταλαμβάνει σχεδόν το κέντρο του νησιού και η κορυφή του φτάνει τα 1600 μέτρα. Στις πλαγιές του Αίνου και σε υψόμετρο έως 850 μέτρα, καλλιεργείται η ποικιλία Ρομπόλα που δίνει και τα τραγανά λεμονάτα λευκά κρασιά ΠΟΠ Ρομπόλα Κεφαλλονιάς όπως το Rhombus.

 

Κρήτη

Και η Κρήτη που βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο της χώρας διαθέτει αρκετά ορεινά αμπελοτόπια καθώς όλο το νησί κυριαρχείται από ορεινούς όγκους. Οι πιο ορεινοί αμπελώνες της ζώνης των Πεζών στο Ηράκλειο φτάνουν τα 750-800μ. Στο Ρέθυμνο σε χωριά όπως ο Φουρφουράς και οι Μέλαμπες, συναντάμε αμπελώνες σε υψόμετρα 600-900 μέτρων.  Στο Λασίθι, στην περιοχή της Σητείας και συγκεκριμένα στο οροπέδιο της Ζήρου οι αμπελώνες εκτείνονται στα κυμαίνεται μεταξύ των 600 έως 750 μέτρων. Στα Χανιά υπάρχουν αμπελώνες που ξεπερνούν ακόμα και τα 700 μέτρα.